زيرساخت سبز: مفهومی مشترک در آموزش دو رشته طراحی شهری و معماری منظر
با وجود مناقشات اخير در خصوص وجوب حضور دو رشتة طراحي شهري و معماري منظر، بررسي پژوهشها و فعاليتهاي دانشگاهي و حرفهاي اين دو رشته نشان ميدهد که در هر دو رشته به مفاهيم مشترکي اشاره شده است که ميتوان، با همکاريهاي بينرشتهاي، به منظور ارتقاي محيط در سطوح هدف، روش، و دستاوردها همافزايي کرد. يکي از اين مفاهيم «زيرساخت سبز» است.
هدف در اين پژوهش بررسي جنبههاي مشترک بهکارگيري مفهوم زيرساخت سبز در فعاليتهاي دو رشتة طراحي شهري و معماري منظر از بعد دستاوردهاي طراحي در آموزش رسمي اين دو رشته است. به اين منظور پتانسيل موجود در آموزش کارگاههاي طراحي دانشکده معماري و شهرسازي دانشگاه شهيد بهشتي، که محملي براي حضور هر دو رشته است، مطالعة موردي اين پژوهش انتخاب شده است.
در اين پژوهش با استفاده از روش توصيفيـ تحليلي تلاش شده است تا در گام اول، با مطالعة اسنادي، سابقه و اهداف بهکارگيري مفهوم زيرساخت سبز در دستاوردهاي طراحي دو رشته در قالب پروژههاي کارگاهي و موضوع پاياننامهها بررسي شود. سپس، در گام دوم، با بهرهگيري از روش استدلال منطقي، تحليل دادهها از طريق مطالعة تطبيقي دادههاي بهدستآمده از دستاوردهاي خروجي موجود در دو رشته انجام ميگيرد.
يافتههاي پژوهش نشان ميدهد که گرچه در دو رشته و در دستاوردهاي آنها به ظاهر جنبههاي متفاوتي از زيرساخت سبز دنبال ميشود، اما شواهد در بخش فعاليتهاي خروجي هر رشته نشان ميدهد که در هر دو اهداف و تجارب مشترکي در قالب دستاوردهاي دروس عملي و پاياننامهها مطرح است که ميتواند با پيشرفت نظري به امکان همکاريهاي بيشتر و همافزايانه ميان دو رشته، به منظور ارتقاي محيط طبيعي و انسانساخت، کمک کند.
(164.6 کیلوبایت) دانلود مقالهمشخصات مقاله
تقوايي، سيدحسن، معماري منظر: درآمدي بر تعريفها و مباني نظري، تهران: انتشارات دانشگاه شهيد بهشتي، 1391.
تقوايي، سيدحسن و امير سمياري. «پژوهش براي طراحي در رشته معماري منظر: ارزيابي تجربة طراحي در کارگاه طرح منظر 1»، در صفه، ش 67 (زمستان 1393)، ص 63-75.
تقوايي، سيدحسن و امير سمياري. «آسيبشناسي برنامة درس طراحي در رشتة معماري منظر در ايران با تأکيد بر محتواي آموزشي کارگاه طراحي منظر 1»، در مطالعات معماري ايران، ش 8 (پاييز و زمستان 1394)، ص 119-136.
چمنآرا، ساناز. توسعة منظر شهري با تكيه بر باغها و مزارع كشاورزي، پاياننامة کارشناسي ارشد معماري منظر، دانشکدة معماري و شهرسازي دانشگاه شهيد بهشتي، 1390.
رزاقي اصل، سينا و محسن فيضي و مصطفي بهزادفر. «پيشنهاد سازوكاري براي رفع ابهام معماران منظر و طراحان شهري در حوزههاي مشترك»، در باغ نظر، ش 12 (پاييز و زمستان 1388)، ص 89-100.
سوافيلد، سايمون. نظريه در معماري منظر، ترجمة محسن فيضي و مهدي خاک زند و سينا رزاقي اصل، تهران: انتشارات فرهنگ متين، 1389.
شعيبي، پيرايه. چارچوب طراحي شهري اوين با تأکيد بر بر شبکههاي اكولوژيك محله، پاياننامة کارشناسي ارشد طراحي شهري، دانشکدة معماري و شهرسازي دانشگاه شهيد بهشتي، 1394.
صادقي، زهرا. طراحي منظر و کشاورزي شهري، پاياننامة کارشناسي ارشد معماري منظر، دانشکدة معماري و شهرسازي دانشگاه شهيد بهشتي، 1390.
صادقيپور رودسري، مهديه. زيرساخت سبز، پاياننامة کارشناسي ارشد معماري منظر، دانشکدة معماري و شهرسازي دانشگاه شهيد بهشتي، 1390.
عامري، مريم. دستور كار طراحي شهري سرزندهسازي مسيلهاي شهر (مطالعة موردي: آبراهههاي فصلي عظيميان شهر سبزوار)، پاياننامة کارشناسي ارشد طراحي شهري، دانشکدة معماري و شهرسازي دانشگاه شهيد بهشتي، 1393.
کرباسيون، ندا. طراحي شهري سبز مبتني بر کريدورهاي اکولوژيکي (مطالعة موردي: سند چارچوب طراحي شهري منطقة 9 شهر اصفهان)، پاياننامة کارشناسي ارشد طراحي شهري، دانشکده معماري و شهرسازي دانشگاه شهيد بهشتي، 1390.
گلکار، کورش. «طراحي شهري سياستگذار و طراحي شهري طرحريز»، در صفه، ش 67 (بهار و تابستان 1387)، ص 51-66.
ــــــــ . آفرينش مکان پايدار: تأملاتي در باب نظرية طراحي شهري، تهران: دانشگاه شهيد بهشتي، 1390.
ــــــــ . کندوکاوي در تعريف طراحي شهري، تهران: مرکز مطالعات و تحقيقات شهرسازي و معماري ايران، 1378.
لنگ، جان. طراحي شهري: گونهشناسي رويهها و طرحها، ترجمة سيدحسين بحريني، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1386.
ملکي، شقايق، تمهيدات معماري منظر در بهبود كيفيت آبهاي آلوده، پاياننامة کارشناسي ارشد معماري منظر، دانشکدة معماري و شهرسازي دانشگاه شهيد بهشتي، 1390.
منصوري، سيدامير. «درآمدي بر شناخت معماري منظر»، در باغ نظر، ش 2 (زمستان 1383)، ص 69-78.
معمار منظر (وب سايت خبري)، گزارش نشست «حرفه معماري منظر و رويارويي با معضلات شهري»، در دانشکده معماري و شهرسازي دانشگاه شهيد بهشتي، اسفند 1394. قابل دسترسي از طريق آدرس: http://landscaper.ir/report-of-meeting-on-landscape-profession-and-urban-issues.html
واعظ توکلي، اميرافشار. دستور كار طراحي شهري براي حوزة مادي نياصرمـ اصفهان، پاياننامة کارشناسي ارشد طراحي شهري، دانشکدة معماري و شهرسازي دانشگاه شهيد بهشتي، 1394.
وزارت علوم، تحقيقات و فناوري. برنامة درسي (بازنگريشده) کارشناسي ارشد معماري منظر، تهران، 1391.
وزارت علوم، تحقيقات و فناوري، برنامة درسي (بازنگريشده) کارشناسي ارشد طراحي شهري، تهران، 1392.
يوسفي، مريم. معماري منظر و جايگاه عوامل طبيعي در ارتقاي كيفيت منظر شهري (زيرساختهاي طبيعي)، پاياننامة کارشناسي ارشد معماري منظر، دانشکدة معماري و شهرسازي دانشگاه شهيد بهشتي، 1389.
Ahern, Jack. “Green Infrastructure, the Spatial Dimension”, in V. Novotny and P. Brown (eds.), Cities of the Future: Towards Integrated Sustainable Water and Landscape Management, IWA Publishing, London, UK, 2007, pp. 267–283
Benedict, Mark A. & Edward T. McMahon. “Green Infrastructure: Smart Conservation for the 21st Century”, in Sprawl Watch Clearinghouse, 2001.
Benedict, Mark A. & Edward T. McMahon. “Green Infrastructure: Linking Landscapes and Communities”, Island Press, 2006.
Ellis, Cliff. “Landscape Urbanism and New Urbanism: A view of the Debate”, in Journal of Urban Design, 20(3) (2015), p. 303-307.
Forman, Richard T.T. Land Mosaics: The Ecology of Landscapes and Regions, New York: Cambridge University Press, 1995.
________ . Urban Ecology: Science of Cities, Cambridge University Press, 2014.
Heins, Matthew. “Finding Common Ground Between New Urbanism and Landscape Urbanism”, in Journal of Urban Design, 20(3) (2015), p. 293-302.
Kullmann, Karl. “Grounding Landscape Urbanism and New Urbanism”, in Journal of Urban Design, 20(3) (2015), p. 311- 313.
Mell, Ian. C., “Green Infrastructure: Reflections on Past, Present and Future Praxis”, in Landscape Research, 42(2) (2017), p. 135-145.
Millennium Assessment, Ecosystems and Human Well-being: A Framework for Assessment, Millennium Ecosystem Assessment Series, Washington DC: Island Press, 2003.
Moorish, William R. “Beautiful Infrastructure”, in On the Ground; The Multimedia journal on Community, Design & Environment, 1(2) (1995), p. 15-18.
Moorish, William R. & Catherine, R. Brown. “Infrastructure for the New Social Compact”, in Kelbaugh, D. and McCullough (Eds.), Writing Urbanism, NY: Routledge, 2008.
Novotny, Vladimir & Jack Ahern & P. Brown. Water-centric Sustainable Communities, Planning, Retrofitting and Building the Next Urban Environment, Hoboken: John Wiley & Sons, 2010.
Rouse, David C. & Bunster-Ossa & F. Ignacio. Green Infrastructure: A Landscape Approach, American Planning Association, 2013.
Shirvani, Hamid. “The Role of Landscape Architecture in Urban Design”, in The Journal of Landscape Architecture, 74 (2) (March/April 1984).
The Conservation Fund. Houston’s Hurricane Recovery through Smart Green Infrastructure Investments, Accessed at: https://www.conservationfund.org/donate/199-blog/1719-houston-s-hurricane-recovery-through-smart-green-infrastructure-investments, 2018.
Thompson, Ian. H. “Landscape Architecture and Urban Design”, in Greed, C. (ed.). Introducing Urban Design, London & NY: Routledge, 1997, p. 105-115.
URBED. Biodiversity by Design – A Guide for Sustainable Communities, London: Town and Country Planning Association, 2004.
Waldheim, Charles. “Landscape as Urbanism”, in Waldheim, C. (Ed.), The Landscape Urbanism Reader, New York: Princeton Architectural Press, 2006, pp. 35-54.
Wilby, Robert L. “A Review of Climate Change Impacts on the Built Environment”, in Built Environment, 33(1) (2007), p. 31–45.
مسابقات
جوایز
نشریات