واکاوی اندیشه های سقراط در مورد شهر و شهریت

Exploring Socrates's Thoughts about City and Citizenship

گزارش خطا
نویسنده : محسن حبیبی، نگین صمدی کافی
محل انتشار : نشریه صفه 83
نوع مقاله : علمی - پژوهشی
زبان : فارسی
دوره : 28
شماره : 4
زمان انتشار : زمستان 1397

سقراط در قرن پنجم پیش از میلاد به دنیا آمد (۴۶۹-۳۹۹ق.م). در جوانی به دنبال روی آوردن به فلسفه، با فلسفه طبیعت گرایی آشنا شد و چندی نیز مجذوب سوفسطاییان گشت. ولی هیچ کدام از این دو او را اقناع نکردند. سقراط متفکر دیدگاه های خود را در زندگی، سیاست، و روابط اجتماعی در چارچوب شهریت و حقوق شهروندی بیان و اصولی را عرضه کرد، اندیشه هایی که بعد از او شاگردانش و بخصوص افلاطون و از طریق او ارسطو با عنوان «مبانی اندیشه مدینه فاضله» مطرح کردند. او همه چیز را بر مبنای معقولیت و خردگرایی مبتنی بر «اخلاق انسانی» قرار می دهد و با مطرح کردن «جایگاه انسان و اخلاق انسانی در جامعه»، نقطه عطفی را در سیر اندیشه فلسفی شهر پدید آورد. او آغازگر سنجش منطقی مفهوم و اندیشه ها به گونه ای روشمند است. از این ره، در تاریخ اندیشه غرب سقراط یک مرجع است؛ چون می توان از اندیشه ورزی «قبل از سقراط» و «بعد از سقراط» سخن راند. هدف در این مقاله واکاوی دیدگاه های تاثیرگذار این اندیشمند بزرگ بر اصولی است که بعد ها تحت عنوان «آرمان شهر» در نزد دیگر فیلسوفان مصداق می یابد. شناخت شخصیت سقراط، عوامل تاثیرگذاری شهر و شارمندان آتنی در دیدگاه های منتقدانه او، تعلیم فلسفی سقراط، و همچنین سیر دگرگونی اندیشه های او بخشی عمده از این واکاوی است.

این مقاله کاوشی توصیفی تحلیلی است که برگرفته از اسناد و شواهد مرتبط با سقراط و منابع کتابخانه ای است. این کاوش نشان می دهد که اصول شهر و شهریت مورد نظر سقراط متاثر از شرایط زمانه شهر آتن را می توان در این مواردی این چنینی خلاصه کرد:

۱. حکمت، شجاعت، عفت، عدالت، و خداپرستی؛

۲. فضیلت و عدالت، اخلاق و سیاست؛

۳. خوبی و زیبایی و سودمندی حکمت و دانش، خودشناسی، و آگاه سازی و بیدارسازی؛

۴. تعقل و تدبر، کاوش و اکتشاف؛

۵. تربیت، شایستگی، قناعت، و سعادت،

۶. شایسته سالاری و قانون مداری،

۷. حاکمیت خردمندی و حقانیت و عدالت.

اصولی که پس از او تقریبا همه تفکرات آرمان شهری را تحت تاثیر قرار می دهد.


Socrates was born in 469 BC. He is the founder of the ‘Western Political Philosophy’. In his youth he became interested in philosophy and then he became interested in naturalist philosophy. He was also fascinated by the sophists. But neither the philosophy of naturalism nor the Sophists’ thoughts and ideas could persuade him. Socrates is a thinker who wants to express his views on life, politics, and social relations within the context of citizenship and the rights of citizens, and to state the principles that followed him by his disciples, especially Plato, and through him Aristotle, as the foundations of the idea of utopia. He places everything on the basis of reasonableness and rationality based on ‘human morality’ and by posing ‘the position of man and human morality in society’, he created a turning point in the course of the philosophical thought of the city. He initiated the rational measurement of the concept and ideas in a manner that is systematic. Hence, Socrates in the history of Western thought is a reference; because one can speak of ‘before Socrates’ and ‘after Socrates’ thoughts. The purpose of this article is to explore Socrates’s influential views on what would later be referred to as ‘Utopia’. It includes his personality, the factors influencing the city and the Athenian citizens in his critical views, the philosophical teaching of Socrates, and the evolution of his thoughts. The paper uses a descriptive-analytical study based on documentation and evidence related to Socrates derived from library resources. This exploration shows that the principles of the city and the citizenship of Socrates, as influenced by the times of the city of Athens, can be found in some of the following ways: 1. Wisdom, courage, chastity, justice, Godliness; 2. Virtue and justice, ethics and politics; 3. Goodness and beauty and usefulness of wisdom and knowledge, self-knowledge, awareness and awakening ; 4. Contemplation, exploration; 5. Education, merit, courtesy and bliss; 6. Meritocracy and law and order; 7. The rule of wisdom and rightfulness and justice . These principles affects almost the entire forthcoming utopian thoughts.

(217.6 کیلوبایت) دانلود مقاله  

مشخصات مقاله

کلیدواژه (انگلیسی) : Socrates City Citizenship Utopia Dialectic Method
مراجع :

استراتن، پل. 90 دقيقه با سقراط، ترجمة حميد عضدانلو، نهران: انتشارات آموزش، 1378.

افلاطون. دورة آثار افلاطون، ترجمة محمدحسن لطفي، تهران: خوارزمي، 1380.

ــــــــ . شش رساله (حکمت سقراط و افلاطون): اتوفرون، اقريطون، فيدون، الکبيادس، غورجياس، دفاعيه، ترجمة محمدعلي فروغي، تهران: هرمس، 1387.

برن، ژان. افلاطون، ترجمة سيدابوالقاسم پورحسيني، تهران: انتشارات هما، 1363.

ــــــــ . سقراط، ترجمة سيد ابوالقاسم پورحسيني، چ 2، تهران: علمي و فرهنگي، 1383.

ــــــــ . سقراط، ترجمة سيدابوالقاسم پورحسيني، چ 1، تهران: علمي و فرهنگي، 1374.

بنايي، مهدي. «با سقراط تفکر متوجه انسان مي‌شود»، سخنراني در جلسة نهم و دهم دورة آموزشي عهد، ترم دوم، هفتة چهاردهم، مؤسسة سيما فکر.

حبيبي، سيدمحسن. «جامعة مدني و حيات شهري»، در نشرية هنرهاي زيبا، ش 7 (تابستان 1379)، ص 21-33.

ــــــــ . «مقدمه»، در زهرا اهري، مکتب اصفهان در شهرسازي: دستور زبان طراحي شالودة شهري، تهران: فرهنگستان هتر، 1385، ص 9-10.

ــــــــ . از شار تا شهر، انتشارات دانشگاه تهران، 1387.

ــــــــ . قصة شهر (تهران، نماد شهر نوپردازِ ايراني؛ 1299-1332)، انتشارات دانشگاه تهران، 1393.

دورانت، ويل. «(کتاب دوم، بخش اول)، يونان باستان، تمدن اژه‌اي و تکامل يونان»، در تاريخ تمدن، ترجمة اميرحسين آريان‌پور و عبدالکريم احمدي، تهران: اقبال، 1349، ص 391-407.

ــــــــ . «انحطاط تمدن يونان»، در يونان باستان، کتاب دوم، بخش سوم، ترجمة هوشنگ پيرنظر، 1340، ص 63-64.

ــــــــ . «(فصل اوّل) افلاطون»، در تاريخ فلسفه، ترجمة عباس زرياب، تهران: علمي و فرهنگي، 1387. ص 8-15.

ــــــــ . تاريخ تمدن، ترجمة فتح‌الله مجتبايي، تهران: اقبال، 1349.

ــــــــ . تاريخِ تمدن، جلد دوم: يونان باستان، ترجمة اميرحسين آريان‌پور، فتح‌الله مجتبايي، هوشنگ پيرنظر، تهران: علمي و فرهنگي، 1378.

راسل، برتراند. «فصل يازدهم: سقراط»، در تاريخ فلسفة غرب، جلد اول: فلسفة قديم، ترجمة نجف دريابندري، تهران: شرکت سهامي کتاب‌هاي جيبي، 1340. ص 78 -86.

ستاري، جلال. «سقراطِ مردم‌شناسي»، در کتاب ماه علوم اجتماعي، ش 56 و 57 (1381).

شجاعي زند، عليرضا. «خاستگاه جامعه‌شناسي در فرايند رشد عقلي‌گري»، در کيهان فرهنگي، ش 163 (ارديبهشت 1379)، ص 28-35.

فروغي، محمدعلي. سير حکمت در اروپا، چ 1، تهران: انتشارات زوار، شاه‌آباد، 1344.

ــــــــ . سير حکمت در اروپا، چ 2، تهران: زوار، 1385.

کاپلستون، فردريک. تاريخ فلسفه، ترجمة جلال‌الدين مجتبوي، تهران: علمي و فرهنگي و سروش، 1375.

ــــــــ . مجموعه: تاريخ فلسفه، جلد اول، ترجمة سيدجلال الدّين مجتبوي، تهران: علمي و فرهنگي، 1380،

گاتري، دبليو. کي. سي. فلاسفة يونان از طالس تا ارسطو، ترجمة حسن فتحي، تهران: فکر روز، 1375.

گاردر، يوستاين. دنياي سوفي، ترجمة کوروش صفوي، تهران: دفتر پژوهش‌هاي فرهنگي، 1374.

نقيب‌زاده، عبدالحسين. درآمدي به فلسفه، تهران: طهوري، 1372.

هنري، توماس. بزرگان فلسفه، ترجمة فريدون بدره‌اي، تهران: انتشارات کيهان، همکاري انتشارات علمي و فرهنگي، 1390.

ياسپرس، کارل. سقراط، ترجمة حسين لطفي، تهران: خوارزمي، 1358.

Diogenes, L. Lives and Opinions of the Eminent Philosophers, London,1853.

Glotz, G. Ancient Greece at Work, N.Y.,1926.

Bramann, Jorn K. Socrates: The Good Life, Frostburg State University, 2009, http://film-philosophy.ir/philosophical-background-socrates-and-the-good-life

Plato, Apology.

Shelley, P.B. ”On the Manners of the Ancients”, quoted by livingstone,legacy, 251

مسابقات

جوایز

نشریات

منابع اینترنتی :

http://sofeh.sbu.ac.ir