سی خانه
30 Houses
آپارتمان مسکونی سی خانه واقع در منطقه دربند و در شمالیترین نقطه تهران قرار گرفته است. بنا در ابتدای ورودی محله قدیمی دربند در یک زمین مثلثی شکل قرار گرفته است. ساختمانهای قدیمی در این منطقه از جنس آجر بوده که بیشتر آنها از بین رفته و تنها چند ساختمان قدیمی باقی ماندهاند.
تیم پروژه
مضفری و شرکاء
پیام طالبی، علیرضا مشهدی میرزا
سیاوش دمیریان
کوروش صفایی
فرزاد قلوبی، نظارت تاسیسات الکتریکال: امین عرب
حسین منفرد، نظارت تاسیسات مکانیکال: برزین غفاری
پیام طالبی، حمید زین ساز، مانی شعبانزاده، امیر حسین رفعتی، پرستو نوروزی، زهرا پور هادی
اطلاعات کلی
شرح
این ساختمان دارای ۸ طبقه است؛ سه طبقه از هشت طبقه مشاعات و پنج طبقه دیگر کاربری مسکونی دارد. مشاعات شامل پارکینگ و ورودی اصلی، لابی، سالن اجتماعات، سالن ورزشی و استخر است. مجموعا سی واحد مسکونی در این آپارتمان ۷۶۰۰ مترمربعی طراحی شده است. این بنا بهخاطر شیب و اختلاف ارتفاع سایت از ضلع شرقی ۸طبقه و از ضلع غربی ۶طبقه است. با توجه به ابعاد ساختمان و بزرگی آن به لحاظ طول و عرض و ارتفاع در طراحی سعی شده با تبدیل حجم کلی ساختمان به مکعب¬های کوچکتر با اندازههای متنوع، ارتباط متناسبی با زمینه و محیط اطراف بنا یعنی کوهپایه و محله قدیمی برقرار گردد.
این مکعبها در ابعاد و اندازههای متنوع با اختلاف سطح نسبت به یکدیگر قرار گرفتهاند و فضای منفی بین مکعبها، تراسهای سبز هستند. ایده و هدف طراح از چیدمان مکعبهای مختلف در کنار یکدیگر استعاره از خانههایی است که در کنار هم یک مجموعه آپارتمانی را تشکیل میدهند. علاوه بر آن، این توده مکعبها در دل کوهپایه تشابهی با صخرهها و شکل کوهستان دارد.
با توجه بر این که بافت قدیمی منطقه آجری بوده و در حال از بین رفتن است، طراح سعی کرده با اصرار و تاکید در استفاده از مصالح آجر، ساختمانی به صورت لندمارک ایجاد نموده و توجه مردم منطقه را به استفاده مجدد از آجر جلب نماید. این بنا دارای ویژگیهایی است که طراح سعی کرده با این شاخصها، موقعیتها و چالشهای پروژه را تبدیل به فرصت نماید. همچنین بهدنبال راهحلهای تازه در نگاه و پردازش به موضوع سکونت در زندگی معاصر ایران است.
زمین سار
پروژه در تقاطع دو خیابان که با یکدیگر اختلاف سطح دارند قرار گرفته است و بنا به گونه ای طراحی شده که این ارتفاعها را به هم وصل میکند. همین مساله باعث ایجاد ورودی با کوچه پلکانی در ضلع شمال شرقی بنا شده است؛ درست مانند کوچه های پلکانی که در منطقه دربند هستند.
پلان الگوریتمیک یا پلان کاردستی
در طراحی سعی شده بازی با اجر به احجام و فضا کشیده شود. فرو رفتگی و پیشآمدگی بر اساس یک بازی یا تصادف به وجود امده و این اتفاقها در داخل بنا، پلان را از یک حالت مدرنیستی و الگوریتمیک متداول ساختمانهای آپارتمانی خارج نموده است. درست مانند نما که یک نمای کاردست (handmade) با آجر است، ساختمان نیز با ایده ضد طبقات تیپ تبدیل به یک کار دستی (hand made) شده است. بنابراین پلانهای این مجموعه سی واحدی یکسان نبوده و تفاوتهایی در جانمایی تراس، آشپزخانه ، سالن نهارخوری و نشیمن دارد. شاید اصرار طراح بر این نوع طراحی پلان بهخاطر ایده گردهمایی و مجتمع سیخانه در یک مجموعه آپارتمان است که هر خانه متفاوت از دیگری است و کاراکتری مجزا دارد.
فضاهای تصادفی
فرو رفتگی و پیش آمدگیها باعث ایجاد فضاهای تصادفی نیز شده اند. این فضاها تراسهای عمیقی را به وجود آوردهاند که مشرف به مناظر بدیع کوهستانی دربند است.
کودک
در طراحی این پروژه سعی شده به کودکان توجه ویژهای شود از بدو ورودی مجموعه یعنی کوچه فرعی ایجاد شده پلکان با ارتفاع کم ده سانتیمتر طراحی شده است که این پلکان سهولت بالا رفتن را برای افراد، بالاخص کودکان فراهم میآورد. در استخر فضایی اختصاصا جهت شنای کودکان با عمق کم در مجاورت استخر بزرگسالان پیشبینی شده است. در حیاطخلوت جنوبی سکوهای نشستن در سه ارتفاع طراحی شدهاست، یکی برای بزرگسالان، یکی برای قرار دادن گلدان و سومی برای نشستن کودکان که با توجه به ارگونومی و ارتفاع نیمکت استاندارد و کودکان طراحی شده است.
حیاط بام
ما طبق ضابطه شهرداری جهت سطح اشغال بنا در طبقه همکف ۸۰% مساحت زمین و از طبقه اول تا آخرین طبقه۶۰% بهاضافه دو متر مجاز بودیم. لذا در این پروژه به ترتیب در همکف یک حیاط کوچک در ضلع شمالی زمین و با دسترسی مجزا به مساحت ۷۰ مترمربع ، در طبقه دوم و ضلع جنوب حیاطی به متراژ ۹۸ متر مربع ودر ضلع شمال همان طبقه حیاط دیگری به متراژ ۱۴۷ مترمربع طراحی شده است . دربام آپارتمان سی واحدی ، بزرگترین فضای تجمع و عمومی به متراژ حدود ۹۰۰مترمربع فضای سبز و استراحت را پیشبینی کردیم. بهغیر از حیاط اول در همکف کلیه فضاها در بام طبقات قرار گرفتهاند و با تکنیک کف کاذب و زهکش اجرا شدهاند. با تجمع و هدایت کلیه تاسیسات در دو خرپشته موجود در بام، پشت بام عاری از هرگونه عوارض تاسیساتی است و تبدیل به فضای نظر و بام تهران شده است و این فضا دارای پانورامای دید به تهران و کوهستان دربند و بافت اطراف است.
سایر حیاطها هر کدام بهمنظور خاص اعم از فضای خدمات و سرویس به سالن اجتماعات تا فضای بازی کودکان و استراحت طبقات اولیه پیشبینی شده اند.
آجر
تقسیمبندی مکعب ها بر روی نما بر اساس عملکردهای پلان و کمپوزیسیون نمایی حجم است نه بر اساس مضرب عددی آجر. لذا در هنگام اجرا با چالش چیدمان آجر در پانل ها مواجه بودیم. بدین شکل که آجرها در نما بصورت عمودی قرار گرفتند و بندها یک سانتیمتری نیز عمودی است. عرض آجرها ٧سانتیمتر است و در چینش آجرها کنار یکدیگر اگر کمتر از ٧سانتی متر فضای خالی بماند، مجبور هستیم آخرین آجر را برش دهیم.
اما اینجا به جای برش، روش از بین بردن خطا استفاده کردیم بدین شکل که، علاوه بر آجر به عرض ٧ با چرخش آجر و قرار دادن آجر بصورت عمودی بر نما از ضخامت ٣سانتیمتری آن استفاده نمودیم، بنابراین ما با داشتن ٣اندازه ٧سانتیمتری عرض آجر، ٣سانتی متر ضخامت آجر و ١سانتی متر بند هر خطایی را پوشش دادیم. مثلا اگر ۶سانتی متر در انتهای کار در عرض مورد نظر کم بیاوریم، از دو عدد آجر چرخیده شده به ضخامت ٣سانتی متر استفاده می کنیم. یا اگر ۵سانتی متر کم بیاوریم از دو عدد آجرِ چرخیده شده مثل بالا استفاده کرده و ١سانتی متر اضافه را بین بندها تقسیم می¬کنیم، یعنی با کم کردن بندهای آجرها مثلا ١٠آجر هر کدام به اندازه یک میلیمتر خطای ١سانتی متری را از بین می بریم.
بنابراین آجرهای عمودی در نما که بافتی متفاوت ایجاد نموده است تنها نقش زیبایی و ایجاد سایه را ندارد بلکه نقش عملکردی داشته و کمک میکند تا ما بتوانیم بدون برش آجرها پانل های مکعبی را با آجر اجرا نماییم. کلیه آجرهای نما با ملات بر روی توری فلزی (رابیتس) و به دست کارگران و استادکاران اجرا شده است و ٣٧٠٠متر مربع نمای آجری و (handmade) محصول نهایی طرح است.
طراح فضای سبز: گروه امداد گیاه ایران