تحلیل تجارب احیای میراث معماری بر مبنای سنجش میزان رضایتمندی مخاطب مطالعه موردی: تجارب احیا با کاربری اقامتی - گردشگری در بافت تاریخی شهر یزد

Analysis of Architectural Heritage Revitalization Experiences Based on the Measurement of User Satisfaction Case Study: Revitalization Experiences with Residential-Touristic Function in the Historical Urban Fabric of Yazd

گزارش خطا
نویسنده : علیرضا رازقی، بهاره هوراندی
نوع مقاله : علمی - پژوهشی
زبان : فارسی
دوره : 10
شماره : 20
زمان انتشار : بهار، تابستان 1397

بافت تاریخی شهر یزد بهمثابۀ میراثی شهری واجد آثار ارزشمند تاریخی فرهنگی است. تاکنون به منظور حفاظت از این میراث فرهنگی، اقدامات متعددی توأم با رویکرد احیا صورت گرفته که به احیای برخی از ابنیۀ این بافت تاریخی به صورت واحدهای اقامتی - گردشگری منجر شده است. ارزیابی کیفیت احیا در این تجارب زمینهساز بستری مناسب جهت ارتقای سطح کیفی فرآیند احیای میراثهای معماری در نمونههای آتی خواهد بود. تحقیق حاضر با این هدف به سنجش کیفیت تجارب احیای میراث معماری با کاربری اقامتی- گردشگری از نگاه کاربران گردشگر پرداخته و مؤلفههای کیفی که در تحلیل این تجارب میتوانند تأثیرگذار باشند را بررسی نموده است. این تحقیق مبتنی بر نگرشسنجی بوده است و با استفاده از پرسشگری ساختاریافته از کاربران گردشگر مقیم در 26 نمونۀ شناسایی شده، در دو مقیاس بنا و محیط پیرامونی صورت پذیرفته است. سنجش میزان رضایتمندی کاربران گردشگر از مؤلفههای تأثیرگذار بر حوزههای کیفی احیا بهعنوان مبنای ارزیابی و شاخصۀ تحلیل کیفیت تجارب در نظر گرفته شده است. بر این اساس، رضایتمندی کاربران گردشگر از کیفیتهای «فرهنگی و ارزشی»، «تشخصبخشی به مخاطب»، «اجتماعی»، «ایمنی و آرامشبخشی روانی» و «عملکردی» در احیا در مراتب اول تا پنجم قرار گرفتهاند. میزان رضایتمندی کلی کاربران گردشگر از احیاهای صورت پذیرفته بیش از 60 درصد و نشاندهندۀ موفقیت نسبی احیای میراث معماری با کاربری اقامتی- گردشگری در بافت تاریخی یزد است. 

Yazd is located in the center of Iran. The Historical urban fabric of Yazd is as an urban heritage with valuable cultural and historical monuments. Until now, numerous activities with revitalization approach have been done in order to conserve the Yazd cultural heritage. In recent years, this conservative approach had led to revitalization of some historical buildings to residential-touristic units in historical urban fabric of Yazd. Assessing the quality of revitalization in these experiences will provide a suitable basis to improve the quality of revitalization process of architectural heritages in future instances. This study is aimed to assessing the quality of architectural heritage revitalization experiences with touristic–residential function that is based on the perspective of tourist users, and has studied the components that are effective on quality of these experiences. This study is based on attitude research and has been conducted using structured questioning for tourist users that have resided in 26 identified cases as architectural and environmental scales. According to user-oriented approach of this study, measurement of tourists' satisfaction regarding the effective components on qualitative fields of revitalization is considered as a basis for evaluating the experiences. Based on the results of this study, average satisfaction of tourism users for the quality of each of affected fields on revitalization experiences is more than 60 percent. Tourist satisfaction of “functional qualities of revitalization” in these cases is at the lowest rank, and satisfaction of “safety and mental relaxation qualities of revitalization”, “social qualities of revitalization” and “the quality of respect for the user in revitalization” are ranked second to forth. Satisfaction of “cultural and valued qualities of revitalization” is in the first rank and has the most impact on ultimate quality of revitalization on both architectural and environmental scales. In these samples on both architectural and environmental scale, the components, which are related to culture and intangible heritage and are effective on related qualities, have higher effect in increasing tourist’s satisfaction of revitalization process in comparison with other measured components that are tangible and controls functional qualities. On the other hand, the components, which have less effect on tourist’s satisfaction in architectural and environmental scales, are mostly physical and tangible ones. These units have some problems in terms of functional and physical aspects of their revitalization that users have emphasized on them. Therefore, when revitalization process leads towards reinforcement of tangible qualities that are related to functional and physical aspects of revitalization, more attention and consideration is necessary. Generally, the experiences of “residential – touristic unit’s revitalization” have been successful in terms of conservation and transferring the semantic values. Tourists’ satisfaction of semantic aspects of revitalization and conservation values shows the success of architectural heritage revitalization process with touristic-residential function in relation to conservation, and introducing and inducing values. The total satisfaction of tourists for the quality of the revitalization of the studied historical buildings indicates the relative success of the cases.

(717.8 کیلوبایت) دانلود مقاله  

مشخصات مقاله

مراجع :

-   استعلاجی، علیرضا و خوش‌نیت بیاتی، محمد (1391). «شناخت توانمندی‌های گردشگری و ارائۀ الگوهای بهینۀ توسعۀ گردشگری از دیدگاه جغرافیای کاربردی (مطالعۀ موردی شهر ری)»، فصلنامۀ علمی – پژوهشی انجمن جغرافیای ایران، 34(10): 251-275.

-   اندرودی، الهام (1392). «مستندسازی دانش بنیان میراث معماری در ایران»، نشریۀ هنرهای زیبا، 1: 79-90.

-   حبیبی، سیدمحسن و مقصودی، ملیحه (1384). مرمت شهری، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.

-   حبیبی، سیدمحسن و مقصودی، ملیحه (1390). مرمت شهری، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.

-   خادم‌زاده، محمدحسن؛ حناچی، پیروز؛ شایان، حمیدرضا؛ کامل‌نیا، حامد و مهدوی‌نژاد، محمدجواد (1386). بررسی تطبیقی مرمت شهری در ایران و جهان (با نگاه ویژه به بافت تاریخی شهر یزد)، نشر سبحان نور و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری پایگاه میراث فرهنگی شهر تاریخی یزد، تهران.

-   درخشانی، نجلا (1393). سنجش تاب‌آوری کالبدی و عملکردی در حفاظت از بازار تاریخی تهران، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، به راهنمایی دکتر علی‌رضا رازقی، دانشگاه هنر، تهران.

-   رازقی، علی‌رضا (1391). علل بروز تعارض‌های اجتماعی در حفاظت از میراث معماری، رسالۀ دورۀ دکتری معماری اسلامی، به راهنمایی آقای دکتر محمدتقی پیربابایی و دکتر حمید ندیمی، دانشگاه هنر اسلامی، تبریز.

-   رفیع‌پور، فرامرز (1387). آناتومی جامعه، «مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی کاربردی». شرکت سهامی انتشار، تهران.

-   رهنما، محمدرحیم (1388). شناسایی نقاط با ارزش شهری، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، مشهد.

-   عباس‌زاده، مظفر؛ محمدمرادی، اصغر و سلطان‌احمدی، الناز (1394). «نقش ارزش‌های میراث معماری و شهری در توسعۀ گردشگری فرهنگی؛ مطالعۀ موردی: بافت تاریخی ارومیه»، فصلنامۀ علمی – پژوهشی مطالعات شهری، 14: 77-90.

-   عظمتی، حمیدرضا؛ پورباقر، سمیه و رستمی، ودود (1396). «جایگاه نیازهای بنیادین انسان در سیر تحولات مسکن (مطالعۀ موردی: شهر اردبیل مبتنی بر پیشینۀ تاریخی)»، نشریۀ هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، 22(2): 43-50.

-   فردانش، فرزین (1388). راهنمای اجرایی کنوانسیون میراث جهانی، 2008. دفتر منطقه‌ای یونسکو در تهران، تهران.

-   کلانتری خلیل‌آبادی، حسین و پوراحمد، احمد (1384). «مدیریت و برنامه‌ریزی احیا ناحیۀ تاریخی شهر یزد»، پژوهش‌های جغرافیایی، 54: 77-92.

-   کوششگران، علی‌اکبر (1390). «فرصت‌های احیا در سیر تحول بنای تاریخی از زمان خلق تا زوال اثر»، نشریۀ شهر و معماری بومی، 1: 67-82.

-   محمدمرادی، اصغر؛ محب‌علی، محمدحسن و امیرکبیریان، آتس‌سا (1389). دوازده درس مرمت. مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری، تهران.

-   مشبکی، اصغر (1385). مدیریت رفتار سازمانی «تحلیل کاربردی، ارزشی از رفتار انسانی». نشر ترمه، تهران.

-   مندگاری، کاظم و محمدی، محسن (1391). «نقش معنا در تعیین ویژگی‌های کارکرد سازگار با بقایای بناهای تاریخی»، نشریۀ شهر و معماری بومی، 2: 99-110.

-   مهندسین مشاور معمار و شهرساز آرمانشهر (1391). طرح حفاظت جامع بافت تاریخی یزد. جلد اول، وزارت راه و شهرسازی، شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران، ادارۀ کل مسکن و شهرسازی استان یزد.

-   Crompton, J. (1979). “Motivations of pleasure vacations”, Annals of Tourism Research, 6 (4): 408-424.

-   Icomos Charters (2010). ICOMOS New Zealand Charter for the Conservation of Places of Cultural Heritage (ICOMOS New Zealand, revised and approved by the Executive Board of ICOMOS NZ on 4 September 2010.

-   Klebba, J., Garrett, M. & Radle, B. T., (2001). Downtown Redevelopment in Selected Oregon coastal communities: some lessons from practice, Brayed, Michal .A. New York.

-   Penica, M., Svetlana, G., & Murgul, V., (2015). Revitalization of Historic Buildings as an Approach to Preserve Cultural and Historical Heritage. Procedia Engineering, (117), 883-890. International Scientific Conference Urban Civil Engineering and Municipal Facilities, SPbUCEMF.

-   Petty, R. E., & Tormala, Z. (2003). “Persuasion and Attitude Change”, Personality and social psychology, 5: 353 – 382.

-   Rukendi, C., Tirasatayapitak, A., & Promsivapallop, P., (2011). Destination Management of Urban Cultural Heritage Tourism from Stakeholders’ Perspectives: A Case Study of Jakarta Old Town, Indonesia, Faculty of Hospitality and Tourism, Prince of Songkla university.

-   Zeren Mine, T. (2013). “Adaptive re-use of monuments “restoring religious buildings with different uses”, Journal of Cultural

مسابقات

جوایز

نشریات

منابع اینترنتی :

http://aup.journal.art.ac.ir