مديريت ايمن سازى كالبدى بافت هاى تاريخى در برابر زلزله؛ مورد مطالعاتى: بافت تاريخى قزوين
ميراث فرهنگى و بافت هاى تاريخى ذخاير اجتماعى هستند كه جانشينى ندارند و گوياى سنت هاى ارزشمندى هستند، اما متأسفانه اين بناها در مناطق نه تنها فرسوده اند، بلكه زيرساخت ها و جداره هاى آن ها قديمى است و در برابر سوانح طبيعى، مانند زلزله، مقاوم نيستند. از اين رو شناخت آسيب پذيرى بافت هاى تاريخى و راهكارهاى ايمن سازى آن ها در مناطق زلزله خيز از جمله چالش هاى مديران اين قبيل جوامع است.با توجه به استقرار استان قزوين بر روى پهنة لرزه خيز و سابقة زلزله هاى شديد در اين منطقه، شهر قزوين و خصوصاً بافت تاريخى آن در معرض زلزله هاى شديد بوده است. اين امر لزوم توجه و تأكيد ويژه به موضوع كاهش آسيب پذيرى، خصوصاً ايمن سازى كالبدى بافت تاريخى، را مى رساند. در مقالة حاضر، ضمن بررسى متون تخصصى و تجربه هاى جهانى و راهكارهاى سازمان هاى بين المللى، آسيب پذيرى هاى بافت تاريخى قزوين تحليل و به موضوع ايمن سازى كالبدى آن از دو ديدگاه مديريتى تشكيلاتى و منظر شهرى پرداخته مى شود. لازم به ذكر است راهكارهاى مديريتى تشكيلاتى بايد در قالب مديريت جامع شهرى انگاشته شود و راهكارهاى ايمن سازى منظر شهرى نيز از دو بخش منظر عينى و منظر ذهنى مطالعه گردد.در اين مقاله ضمن اتخاذ روش تحقيق توصيف ى تحليلى با رويكرد كيفى نتیجه گیری می شود كه، با تلفيق راهكارهاى سخت افزارى (مهندسى) و نرم افزاری(مديريتى – آموزشی) در بافت تاريخى قزوين، نه تنها می توان به استحكام بخشى عناصرسازه اى و غيرسازه اى پرداخت، بلكه با سازمان دهى مردمى، به اعتمادسازى و مشاركت مردم در حفاظت و نگهدارى بافت دست يافت شايان ذكر است كه، منظور از ايمن سازى بافت تاريخى قزوين ارتقاى دانش اهالى و افزايش توان جامعه در نگهدارى بهينه و مراقبت درجلوگيرى و كاهش تخريب در مقاطع زمانى قبل، حين، و پس از زلزله است. به بيان ديگردر اين مقاله بر عرضة راهكارهاى مديريتى به همراه تمهيدات مهندسى تأكيد شده است كه، متخصصين و اهالى را قادر به ايجاد ايمنى مطلوب در كالبد بافت میکند.
(459.3 کیلوبایت) دانلود مقالهمشخصات مقاله
آيسان، ياسمين و يان ديويس. معمارى و برنام هريزى بازسازى، ترجمة عليرضا فلاحى، ، تهران: انتشارات دانشگاه شهيد بهشتى، 1385.
احمدى، حسن و منيرالسادات شهابى. « ايمن سازى بافت تاريخى شهرها در برابر زلزله». در مجموعه مقالات اولين همايش ملى مديريت بحران زلزله در شهرهاى داراى بافت تاريخى، دانشگاه يزد، 1385.
بحرينى، سيدحسين. « نقش فرم، الگو، و اندازة سكونتگاه ها در كاهش خطرات ناشى از وقوع زلزله». در طرح بسيج توان فنى كشور در بازسازى مناطق زلزله زده ، ش 41 ، مركز مطالعات مقابله با سوانح طبيعی ايران، 1373.
حبيبى، سيدمحسن و مليحه مقصودى. مرمت شهرى، تهران: مؤسسة انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، 1386.
زهرايى ،م. و ا. وطنى اسكوئى و ل. رشيدى. بررسى آسيب پذيرى لرزه اى ساختمانهاى شهر قزوين، ش.ن. گ- 419 ، مركز تحقيقات مسكن، 1383.
سازمان ميراث فرهنگى. اساس نامة مرتبط با چگونگى مداخله يا مشاركت در بافت هاى فرسوده.
عندليب، عليرضا. مجموعه يادداش تهاى نوسازى بافت فرسوده، سازمان نوسازى شهر تهران، 1387.
فلاحى، عليرضا. «آماده سازى مناطق تاريخى و مناظر فرهنگى بم براى مقابله با زلزله». در صفه، ش 46، (بهار و تابستان 1387)، ص135-154.
-----------. ارزيابى بازسازى زلزلة بم مطالعه تحليلى ميان رشت هاى آمادگى در برابر خطر بم و منظر فرهنگى آن به عنوان ميراث جهانى در خطر، پروژه پژوهشى مشترك ميان دفتر منطقه اى يونسكو در تهران و گروه پژوهشى بازسازى پس از سانحه دانشكده معمارى و شهرسازى دانشگاه شهيد بهشتى، 1385.
-----------. « كاهش خطر سوانح در بافت هاى تاريخى دورنماى جهانى». در مجموعه مقالات اولين همايش ملى مديريت بحران زلزله در شهرهاى داراى بافت تاريخى، دانشگاه يزد، 1385.
مجلس شوراى اسلامى، قانون برنامة جهارم توسعه اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى، مصوب 11/6/1383.
محمدزاده، راضيه. مديريت ايم نسازى كالبدى بافت تاريخى؛ مورد مطالعاتى: بافت تاريخى قزوين در برابر زلزله، پايان نامة كارشناسى ارشد، تهران: دانشكده معمارى و شهرسازى دانشگاه شهيد بهشتى، 1389.
Antoniou, Jim, 1998 , «Historic Cairo» in Architectural Review, p. 70-77.
Disaster Risk Management Policy of Cultural Heritage at the National Level Kumiko SHIMOTSUMA, Department of Cultural Heritage, Agency for Cultural Affairs B. Disaster Risk Management Measures for Cultural Heritage in Japan and Site Visits.
FEMA. Earthquake Hazard Mitigation for Nonstructural Elements, Field Manual, FEMA 74-FM / September 2005
FEMA. Integrating Historic Property and Cultural Resource Considerations Into Hazard Mitigation Planning, FEMA 386-6 / May 2005.
INTEGRATED REHABILITATION PROJECT PLAN/ SURVEY OF THE ARCHITECTURAL AND RCHAEOLOGICAL HERITAGE (IRPP/SAAH) Regional Programme for Cultural and Natural Heritage in South East Europe 2003 – 2006 Document, adopted by The Ministry of Tourism, Culture, Youth and Sports of the Republic of Albania, on 12December 2006.
Jh,A.K.et al. Safer Homes, Stronger Communities, A Hand Book for Reconstructing after Natural Disasters, Washington D.C: The World Bank, 2010.
Kyoto Declaration 2005 on Protection of Cultural Properties, Historic Areas and their Settings from Loss in Disasters, adopted at the Kyoto International Symposium. “Toward the Protection of Cultural Properties and Historic Urban Areas from Disaster”, held at the Kyoto Kaikan on 16 January 2005.
Murakami, S. “Cultural Properties in City-Scale Risk Management”, in Risk Preparedness for Cultural Properties, Development of Guidelines for Emergency Response, 1997 BIJUTSU SHUPPAN, Tokyo-Japan, 1999.
Murosaki, y. “Disaster Prevention in Historic Districts”, in Risk preparedness for Cultural Properties, Development of Guidelines for Emergency Response, 1997 Kobe/ Tokyo Interna tional Symposium, CHUO-KORON BIJUTSU SHUPPAN, Tokyo-Japan, 1999.
Stovel, Herb. Risk Preparedness: A Management Manual for World Cultural Heritage, ICCROM-17-R-P_en, Rome, 1998.
UNESCO. Managing Disaster Risks for World Heritage, Resource Material, UNESCO World Heritage Centre Coordination, 2010.
http://www.unesco.org/whc/world_he.htm,
www.fema.gov/rrr/pa/9524-6.shtm
www.iccrom.org
www.iccrom.org/pdf/ICCROM_17_riskprerparedness_ en.pdf
www.isprs.org/proceeding/congress/8_pdf/5_WG
مسابقات
جوایز
نشریات