نقش «منظر روزانه» در کيفيت فضاهای شهری مورد پژوهی: مسير خوابگاه کوی دختران در دانشگاه شهيد بهشتی
اشتراک گذاری
اشتراک در شبکه های اجتماعی :
گزارش خطا
طبيعت و محيط به مثابة الگو و پناهگاهي براي انسان، همواره منبع الهام و به‌ويژه ارضاکنندة حس زيبايي و پاسخ‌گوي بسياري از نيازهاي زندگي بوده است. «منظر روزانه» نيز، که دربردارندة بسياري از ويژگي‌هاي محيط طبيعي است، در مقياس‌هاي گوناگون زمينه‌ساز ارتباط انسان و درک شرايط و عناصر پيرامون او مي‌شود. به‌علاوه، منظر روزانه و جنبه‌هاي متفاوت آن در زمان‌ها و مکان‌هاي گوناگون بر تعاملات و فعاليت‌هاي روزمرة مردم تأثير مي‌گذارد و در شکل‌گيري و شناخت بيشتر فرايندهاي اجتماعي و مخصوصاً ساختارها و عناصر منظر نقش به‌شدت مهمي دارد. بر اساس مطالعات، با وجود اهميت ويژگي مناظري که همه‌روزه در معرض فعاليت‌ها و روند زندگي مردم در فضاهاي شهري است؛ اما، آن‌گونه که شايسته است، به اهميت و نقش اين مناظر روزانه در کيفيت‌بخشي و چگونگي شرايط زندگي شهري توجه نمي‌شود. ميزان توجه متخصصان برنامه‌ريزي و طراحي، که در تعامل بيشتر با منظر و فضاهاي باز و سبز شهري هستند، نيز مورد سؤال است. از آنجا که رابطة مطلوب و معني‌دار ميان مردم و محيط طبيعي و منظر در فعاليت‌هاي روزانة زندگي همانند گذشته نيست، هدف در اين پژوهش تبيين مفهوم و جنبه‌هاي اصلي منظر روزانه و تأثير آن بر ادراک انساني از ديدگاه معماري منظر است و براي ارزيابي بصري منظر روزانه، مورد پژوهي بخشي از مسير تردد دانشجويان در محدودة خوابگاه کوي دختران دانشگاه شهيد بهشتي تعيين شد.
بر اساس روش ترکيبي کيفي و کمي، براي شناسايي خصوصيات منظر و به طور خاص سنجش ويژگي‌هاي منظر روزانه، با تکيه بر نظريه‌هاي متخصصان و صاحب‌نظران رشته، تصوير ذهني 40 نفر از دانشجويان دختر ساکن خوابگاه، مخاطبين اصلي منظر روزانه در اين مکان، ارزيابي شد. بدين ترتيب، داده‌هاي حاصل از پيمايش ميداني جامعة مورد مطالعه نيز با استفاده از روش آنتروپي شانون تجزيه‌وتحليل شد. يافته‌هاي پژوهش، ضمن مشخص کردن برخي جنبه‌هاي مهم منظر روزانه و تدقيق ويژگي‌هاي ادراک آن، نشان داد که براي دانشجويان دانشگاه شهيد بهشتي مؤلفه‌هاي کيفي خوانايي با ضريب اهميت 25105/0، پيچيدگي با ضريب اهميت 25025/0، پيوستگي با ضريب اهميت 25020/0، و رمز و راز با ضريب اهميت 24848/0 به ترتيب بيشترين اولويت را در ميان افراد مورد آزمون دارند. بديهي است که نتايج پژوهش، با تعيين اولويت‌هاي استفاده‌کنندگان در مؤلفه‌هاي منظر روزانه و در زمينة فعاليت‌هاي معماري، معماري منظر، و طراحي شهري، مي‌تواند به توسعه و تعميم اهداف کيفي و کمي محيطي در فرايند برنامه‌ريزي و طراحي فضاهاي شهري کمک کند.
(783.1 کیلوبایت)
دانلود مقاله
مشخصات مقاله
آذر، عادل. «بسط و توسعة روش آنتروپي شانون براي پردازش دادهها در تحليل محتوا»، در فصلنامه علمي پژوهشي علوم انساني دانشگاه الزهرا، ش 37 و 38 (بهار و تابستان 1380)، ص1-18.
بل، سايمون. منظر: الگو، ادراک، و فرايند، ترجمة بهناز امينزاده، تهران: مؤسسة انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، 1386.
پاکزاد، جهانشاه. فرهنگ کارشناسي و فرهنگ مردم؛ مقالاتي در باب طراحي شهري، تهران: انتشارات شهيدي، 1386.
تقوايي، سيدحسن. «ديدگاه طراحي منظر بومگرا در مناطق گرم و خشک ايران؛ الگوي واحه»، در صفه، ش 45 (بهار و تابستان 1386)، ص 6-23.
ــــــــ . معماري منظر: درآمدي بر تعريفها و مباني نظري، تهران: انتشارات دانشگاه شهيد بهشتي، 1391.
طبيبيان، منوچهر. دستورالعملهاي ارزيابي منظر و آثار بصري، تهران: انتشارات و چاپ دانشگاه تهران ، چاپ اول، 1385.
محمودينژاد، هادي و عليرضا صادقي. طراحي شهري از روانشناسي محيطي تا رفاه اجتماعي، تهران: انتشارات هله، چاپ اول، 1388.
Bille, P. “When Nature and Landscape Substitute the Urban Square”, in ENHR International Conference, 2007.
Buchecker, M. & M. Hunziker & F. Kienast. “Participatory Landscape Development: Overcoming Social Barriers to Public Involvement”, in Landscape and Urban Planning, 64 (1) (2003), pp. 29-46.
Canter, D.V. & K.H. Craik. “Environmental Psychology”, in Journal of Environmental Psychology, 1 (1) (1981), pp. 1-11.
Christenson, M. “Google Street View and the Transition from the Unknown to the Known”, in Proceedings of the 2009 ACSA Southwest Regional Conference, Albuquerque, New Mexico, 2010, pp. 96-100.
Gawryszewska, B.J. “Language of Borders in the Structure of Everyday Landscape”, in Commission of Cultural Landscape of Polish Geographical Society, Sosnowiec, Warsaw University of Life Sciences, 2008.
Hofstad, H. “Handling Tensions in the ‘Everyday Landscape’: Moving beyond the Development-Conservation Conflict?”, in Environment and Planning C: Government and Policy, 33 (2) (2015), pp. 358-375.
Kaplan, R. & S. Kaplan & R. Ryan. With People in Mind: Design and Management of Everyday Nature, Island Press, 1998.
Kaplan, A. & T. Taşkın & A. Önenç. “Assessing the Visual Quality of Rural and Urban-Fringed Landscapes Surrounding Livestock Farms”, in Biosystems Engineering, 95 (3) (2006), pp. 437-448.
Rajendran, L.P. “Everyday Landscape and Meaning in Urban Living”, in Agathos, 4 (2) (2013), p. 120.
Ringuest, J.L. Multiobjective Optimization: Behavioral and Computational Considerations, Springer Science & Business Media, 2012.
Simmel, G. Das Individuum und die Freiheit, Fischer Taschenbuch Verlag, 1993.
Soini, K. & E. Pouta & M. Salmiovirta & M. Uusitalo & T. Kivinen. “Local Residents’ Perceptions of Energy Landscape: the Case of Transmission Lines”, in Land Use Policy, 28 (1) (2011), pp. 294–305.
Taghvaei, S.H. & S.A. Hashemi Zadegan. “Relating to Pedestrian Route and Expressway (Case Study: Resalat Expressway; The Part Joining Bayhaghi and Seyedkhandan Terminal)”, in Bagh-e Nazar, 13 (39) (2016), pp. 5-26.
مسابقات
جوایز
نشریات
