اصول و مفاهیم توسعه شهرى پایدار از دیدگاهى پدیدار شناختى

رویکردهاى نوین شهرسازى از جمله »برنامه ریزى اجتماعى « و »برنامه ریزى غیر اقلیدسى « در کنار جدیدترین تئوری­هاى ارائه شده از جمله » تئورى انتقادى »، « تئورى پدیدار شناسى »، « تئورى اخلاقى » و »تئورى توسعه پایدار » همگی مؤید ضرورت نگرشى نوین به جهان هستى، انسان­ها، محیط و بالمآل معمارى و شهرسازى هستند. علیرغم تفاوت­هایى در اصول و روش­ها، مى­توان توجه به مواردى چون اصول اخلاقى در مقابل منافع، اجتماع در مقابل فرد و کیفیت در مقابل کمیت را از اصول مشترک کلیه دیدگاه­هاى فوق دانست. لذا به نظر مى­رسد که تحقق توسعه پایدار محلات و شهر، مستلزم چرخشى بنیادین در محتوا و رویه شهرسازى معاصر باشد. مقاله حاضر در پى بررسى و تحلیل اصول و مفاهیم توسعه پایدار شهرى از منظرى پدیدار شناختى است. از این رو با تکیه بر روشى توصیفى/ تحلیلى و با استفاده از تکنیک »مطالعات کتابخانها ى «، اصول پایها ى توسعه پایدار در بستر مفاهیم پایه­اى پدیدارشناسى چون »بازگشت به خود اشیاء »، « سکنى گزینى »، « فضاى زیسته »، « حس مکان »، « معنى « و ... مورد بحث و بررسى قرار گرفته است. از مهمترین نتایج این مطالعه مى­توان به ضرورت توجه به حیات انسانى به عنوان شبکه­اى تودرتو، ظریف و پیچیده از ارتباط­هاى واقعى و سمبولیک و شناخت این شبکه روابط با تکیه بر پارادایم­هاى تحقیق کمّى و کیفى، اجتناب از تلقى »فضا « به عنوان یک فضاى صرفاً هندسى، مقاومت در مقابل بهینه سازى و توجه به مطلوبیت، انسانیت و اداره پذیرى اندازه­هاى کوچک و در عین حال متمرکز به جاى رشد لجام گسیخته، ارتقاء شیوه­های » تصمیم سازى « در سطوح گوناگون برنامه ریزى از طریق توجه به روابط انسان و محیط به شیوه­ها ى دیالکتیکى و مشروعیت بخشیدن به حضور و مشارکت مردم در طرح­هاى شهرى اشاره نمود.

In spite of the improvements of methods, equipment, techniques and urban planning and designing processes in the 20th century, contemporary urban planning in the beginning of the 21st century is facing new challenges. This is because of the wide range of issues to be solved in one side and the need of radical changes in the ways of observing and facing these issues from the other side. New urban planning approaches, like “community planning” and “non-Euclidian mode of planning” besides most recent theories such as “critical theory” , “phenomenology”, “ethical theory” and “sustainable development” all show the importance and the need of a new attitude towards the world, human beings, environments and ultimately architecture and urban planning. In spite of the differences in principles and methods, issues such as morals versus the profits, community versus individuality and quality versus quantity, are the common principles among all the aforesaid theories. Therefore, it seems that achievement of sustainable development of cities acquires a change in content and procedure in contemporary urban planning. This paper tries to analyze the principles and concepts of urban sustainable development from viewpoint of a phenomenological approach. Therefore by applying adescriptive/analytic method, and with the use of “library studies” the basic principles of sustainable development are studied by the basic phenomenological principles such as “return to the things themselves”, “dwelling”, “lived space”, “sense of place”, “meaning” and so on. One of the most important results of this study can be the need and importance of paying attention to human existence/life as a labyrinth, elegant and complicated network of real and symbolic relations and knowing this relation network by: leaning toward qualitative and quantitative paradigms, avoiding using space only as geometrical space, resisting against optimization, considering desirability, humanity and control of small and concentrated cities instead of sprawl growth, improving “decision making” methods in different levels of urban planning by considering human and environment in dialectic manner and legitimacy of people participation in preparing and implementation of urban plans. According to these explanations, achievement of many principles of sustainable urban development such as making neighborhoods that encourage public life, applying native patterns consistent with climate, considering a rational limit of population and building density, designing based on pedestrian and public transportation, improvement of community relationships and avoiding making social ghettos would be possible only if there is a qualitative and in-depth recognition of the environment.

(614.2 کیلوبایت) دانلود مقاله