مدل مفهومی و چارچوب تحلیلی ساختار فضایی ـ عملکردی باززنده سازی بافت های تاریخی، با تکیه بر گردشگری شهری (نمونه موردی: محدوده مرکزی تهران)

محدوده مرکزی شهرها که گنجینه‌ای گرانبها از تاریخ و فرهنگ جامعه را در خود جای داده‌اند، مقاصد مهمی در جذب گردشگر محسوب می‌شوند. با‌توجه به رابطه متقابل میان توسعه گردشگری و باززنده‌سازی بافت‌های تاریخی، بهره‌برداری از میراث فرهنگی و تاریخی دربردارندة منافع بسیاری در زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی برای جوامع عرضه‌کنندة آنهاست. این مقاله بر ‌آن است تا ضمن بررسی آثار مثبت و منفی توسعه گردشگری بر بافت‌های تاریخی در زمینه‌های اقتصادی و اجتماعی و کالبدی، و با استفاده از تجارب جهانی در امر باززنده‌سازی فضاهای شهری کهن و اصول و معیارهای مستخرج از جمع‌بندی آنها، به شناسایی مؤلفه‌ها و عناصر فضایی‌ـ ‌عملکردی باززنده‌سازی بافت‌های تاریخی، با محوریت توسعه گردشگری شهری بپردازد. نوشتار حاضر، پژوهشی تحلیلی ـ ‌توصیفی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای و برداشت‌های میدانی است. بدین منظور پس از معرفی محدوده مرکزی تهران به عنوان نمونه موردی، مؤلفه‌های اصلی باززنده‌سازی فضاهای تاریخی شهرها در قالب ماتریس سوات در محدوده مرکزی تهران مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج این تحلیل حاکی از آن‌اند که عواملی چون فرسودگی بافت و بناهای ارزشمند، گریز جمعیت اصیل و رنگ باختن یا از بین رفتن فعالیت‌های متناسب با هویت محدوده، زیرساخت‌های ناکارآمد، حرکت دشوار سواره و پیاده، اغتشاش سازمان فضایی، و ناخوانایی ساختار کالبدی از جمله موانع عمده محدوده مورد بحث، برای تبدیل شدن به مرکز فرهنگی و گردشگری تهران به شمار می‌آیند.

In today’s world, tourism industry is one of the major sources of income and is the main factors in cultural exchanges, and holds a special place as the world’s largest service industry. Tourism as large industries is a phenomenon that has high mobility in the economic, political, social, and environment. As far as many pundits consider the tourist as a unique opportunity for local and national economic. Urban tourism is excelled in variety of tourism which has the most customers; So that because special place of city, in many countries which success in this industry, city is the foundation of the tourism development. Urban tourism within the framework of a spatial sample has different versions, which is on the base of attractive place in a city, events and tourism motivations. As the central limit of cities fit the history and culture treasure of the society into themselves, they are very important to attract tourist. Historic- cultural spaces of cities are the living evidence of ancient traditions and styles of thought, art and architecture and urban style of their creators, and hence, they are attractive and interesting for people, and have an important role in attracting tourists and investment to the city. There for, economy of city’s historic center forms by industry and tourism activities. Considering interrelation between urban tourism and revitalization of historical context, exploitation of cultural and historical heritage, specially for tourism development and exhibitor societies, will have many profits in the fields of economy, society, culture and mold, as well, tourism development can have an important role to protect and revive of these places. Although, in the field of tourism, contrast between humanity and historical and cultural space of the city can have positive effects on tourism and historical context, but it can also imply considerable negative effects, specially for host society if there is not a strategic and complete program. With this general foreground, this article aim to study the positive and negative effects of tourism development on the historical context in different terms of economy, society and mold. And also through the global experiences in the field of revitalization of old city’s spaces and their standards and basics, we can identify functional - special components of historic context revitalization which are on the base of tourism development axis. This article is an analyzing - descriptive inquiry and consists many of documentary study and visual and place concept. Thus, after introducing the central limit of Tehran as case study, the main components of the city historical spaces of their revitalization will be analyzed in the SWOT matrix framework. The result of this analyze indicate that the factors such as exhaustion of context and valuable historical buildings, desertion of authentic population and appropriate activity according to the identify of that place, ineffective infrastructure, difficult movement of pedestrian and equestrian, commotion between spatial conformation and inappropriate mold construction, are the most important obstacle or defect for city of Tehran to be a cultural and tourism center.

(1.2 مگابایت) دانلود مقاله