خانه باغ یزد

موقعیت :

منطقه مهدی آباد از باغات قدیمی پیرامون یزد است،که امروزه به بخشی از شهر تبدیل شده و اندکی از باغها باقی مانده اند.

این خانه به مساحت تقریبی ۹۵۰ مترمربع در زمینی به مساحت ۵۰۰۰ مترمربع که بخشی از یک مجموعه خانه باغ خانوادگی قدیمی بر جای مانده در آن منطقه است بنا شده.

گفتگو و پردازش ایده :

ما برای طراحی گفتگوهای وسیعی با کارفرما داشتیم تا بتوانیم ضمن دریافت نقطه نظرات کارفرما برای برنامه پروژه، درک یکدیگر از موضوع را به هم نزدیک کنیم. نتیجه گفتگوها برای شکل گیری بنا را می توان بر چهار محور زیر استوار دانست :

اول) نحوه استقرار بنا :

برای استقرار بنا سه رویکرد اصلی وجود داشت :

۱. ایجاد محرمیت و رفع اشراف های مزاحم ساختمانهای اطراف.

۲. رو نمودن خانه به سمت مجموعه باغ قدیمی.

۳. توجه به اقلیم ، سایه اندازی ها و جهت گیری شهری ضمن رعایت موارد ۱ و ۲.

دوم) تفکیک فضایی :

تلاش ما بر این بود تا بتوانیم بازروایی صحیحی از الگوها و مفاهیم فضا در خانه های سنتی یزد داشته باشیم و در روایتی نوین این مفاهیم را بازسازی کنیم. سازمان دهی فضا از طریق اقدامی فرایندی و پردازشی آگاهانه با توجه به نیازها و مفاهیم مورد نظر شکل گرفت و فضاهای خانه در شش بخش اصلی تعریف شدند :

۱. میهمان خانه : با ورودی مستقل که فضای پذیرایی، نهار خوری و اتاق های خواب مهمان را شامل می شود .

۲. بخش خصوصی : که اختصاص به نشیمن و اتاق های خواب دارد و مفهومی از اندرونی در خانه های سنتی را تداعی می کند .

۳. شپزخانه : تعریف ما از آشپزخانه متفاوت از جایگاه مطبخ در خانه های سنتی است. در این خانه موقعیت آشپزخانه و فضای پخت ملحق به آن در ارتباط با نشیمن خصوصی، نهارخوری، میهمان خانه، حیاط اصلی و حیاط نارنجستان است و جریان زندگی در ملاحظه این فضا قرار دارد.

۴. الا خانه : در طبقه فوقانی و با دو دسترسی از داخل و خارج خانه که اختصاص به سکونت میهمانان برای مدت طولانی دارد .

۵. نارنجستان : گودال باغچه ای با حوض و درختان نارنج که اتاق ورزش و خانه خدمتکار و سایر فضاهای سرویس دهی پیرامون آن شکل گرفته است .

۶. حیاط اصلی : همراه با استخری بزرگ و فضای نشیمن رو به مجموعه باغ قدیمی مجموعه دارد و از محرمیت نسبت به پیرامون خود برخوردار است.

سوم) شکل گیری :

برای شکل گیری بنا و چگونگی فرم ها ۵ مولفه مورد نظر بود :

۱. خلوص ، سادگی و خوانایی

۲. گشایش و دلبازی

۳. احساس تعلق و خاطره انگیزی

۴. حس خلوت و آرامش

۵. احترام به پیرامون و عدم جلوه گری

بنابراین شکل بنا از محل اتصال فضاها به یکدیگر و توجه به موارد فوق، ضمن پرداختن به تناسبات بدست آمده است.

چهارم) کارایی :

در مسیر طراحی توجه ما بر این بود که خانه از کارایی مناسب و سهولت در ساخت و بهره برداری برخوردار باشد ، بنابراین ضرورت داشت این موضوع از جانمایی فضایی تا طراحی جزئیات و انتخاب سیستم های ساختمانی و تأسیساتی مورد نظر قرار گیرد .

ما سعی نمودیم جزئیات را به گونه ای در نظر بگیریم که با امکانات سازندگان محلی قابل اجرا باشد و حداقل هزینه را دربر داشته باشد. همینطور برای مثال در انتخاب سیستم خنک کننده از کولرهای آبی که می تواند کارایی مناسبی در فضای گرم و خشک یزد داشته باشند استفاده کردیم .

از آنجا که باغ قدیمی دارای آب قنات و استخری بزرگ به عنوان منبع آب است ، جریان آب را پیش از آبیاری باغ پیرامون خانه برقرار ساختیم تا حس لطافت در هوای گرم و خشک پیرامون خانه پدید آید.