ساختمان مسکونی خشت‌باف

ساختمان خشت باف در شهر تهران و فاز پنج منطقه شهرک غرب واقع شده است. معماری این ساختمان در حالی به دفتر معماری ایماژ واگذار شد که ساخت اسکلت وبتن ریزی آن به اتمام رسیده بود. خشت باف دارای 4 طبقه است که دو طبقه آن زیر زمین و برای کاربری های استخر، سالن بدنسازی، پارکینگ، انبار و موتورخانه میباشند و طبقات اول و دوم واحد های مسکونی را تشکیل می دهند.

چالش اصلی در این پروژه ایجاد فضایی برای زندگی در دو خانه با ترکیب بندی فضایی ایرانی، برای دو برادر که دارای زندگی مدرنی هستند در ساختمانی از پیش ساخته شده با کالبدی غریبه و نامأنوس با خواسته های کارفرما بود.

در مرحله اول با تفکیک دو بخش اندرونی و بیرونی در ساختمان با اختصاص دادن فضاهای مناسب فعالیت دو خانواده در باغ بام، حیاط پشتی و استخر و سالن بدنسازی، تفکیکی بین دو بخش اندرونی و بیرونی در ساختمان اتفاق افتاد، در ادامه با این رویکرد تلاش شد تفکیک های فضایی در داخل هر واحد برای ایجاد سلسله مراتب و حفظ محرمیت با اضافه کردن عناصر کالبدی همچون دیوار و پانل های متحرک و ثابت اعمال شود. در این زمینه پانل های پیمون بندی شده متحرک در داخل واحد که موجب تفکیک فضای سالن پذیرایی و نشیمن می شوند به واحد ها اضافه شد، این پانل ها به دلیل انعطاف پذیر بودن امکان ایجاد انعطاف در محیط زندگی خصوصی و جمعی (مهمانی ها) را می دهند که در اتاق های دارای بازشوهای سه دری و پنج دری قدیمی به یکدیگر شاهد آن بوده ایم.

همجواری ساختمان با همسایه ها از یک طرف و پارک محلی از سوی دیگر، تصمیم گیری در انتخاب میزان و نوع گشودگی های نما را دشوار ساخته بود. ذات زندگی شهری و آپارتمانی امروزی در تناقض با زندگی درونگرا در خانه های قدیمی ایرانی است. از این رو پنل هایی منحنی به نمای ساختمان اضافه شد که با الگویی پارامتریک دارای بازشو هایی هستند که باعث محدودیت دید از خیابان به داخل اتاق ها و همزمان تقویت دید فضاهای داخلی به فضای سبز واقع در ضلع غربی حجم می شوند. این کنترل دید باعث القای حس امنیت و افزایش حس آرامش و خلوت در فضاها می شود. این حفظ محرمیت علاوه بر پایه های بنیادین در عقاید و رسومات ما، بر پایه اصول شرایط اقلیمی نیز استوار شده است. ایجاد پوسته مشبک باعث می شود تا در زمستان گرمای مورد نیاز تأمین شود اما در تابستان نور افتاب آزاردهنده نتواند وارد اتاق شود. علاوه بر ایجاد محرمیت، فیلتر آلودگی بصری شهر نیز هدفی بوده که به وسیله پانل های آجری مشبک کنترل شده است. کادربندی دید افراد از داخل به بیرون و همچنین سیالیت قاب های نما و پترن گسترش یافته پارامتریک باعث شده تا تجربه یک نمای زنده به بیننده اعطا شود.

علاوه بر مسائل مربوط به طراحی مردم وار، نیاز به راه اندازی سریع کارگاه و مسائل اقتصادی کارفرما و مجری، باعث شد تا جای ممکن پانل ها و عناصر معماری اضافه شده به ساختمان به صورت پیمون بندی شده طراحی شوند. این امر موجب شدعناصر تولید کننده فضاهای ایرانی در این ساختمان که به صورت ملحقات بر کالبد پیشین بنا بودند، با سرعت بالا تکمیل شده و ساختمان قابل بهره برداری شود.