سام پاسداران

از اواخر دهه ۱۹۹۰، با تاسیس Shaupping ceriter و mall ها، چهره شهر تهران و سبک زندگی طبقه متوسط، تغییر پیدا کرد. مراکز خرید نوین در کنار مزایایی همچون ارتباط افراد با شهر در مرحله بعد با افزایش ترافیک و رشد آسیب های شهری به معزل های محلی بدل شدند.

طراحی سام پاسداران مواجهه با چالش شکل گیری یک پروژه تجاری در بستر خیابانی کم عرض بود که باید ضمن تشویق شهروندان به ارتباط با شهر و تامین خواسته های کارفرما مانند استفاده از حداکثر متراژ تجاری، مانع از بروز ترافیک و ازدحام جمعیت و از بین بردن کیفیت های شهر می شد. استراتژی ما، حذف مغازه ها و برندها با تغییر برنامه ریزی پروژه از ساختمان تجاری به یک دپارتمان استور تخصصی بود. در برنامه جدید، دپارتمان استور ضمن پوشش دادن به کاربری های محلی مانند جیم، کافه و هایپرمارکت، اداره کارکرد اصلی خود با شهر وارد تعامل می شد اما این بار مشتریانش تنها برای تامین مجموعه کالاهایی خاص به این مرکز خرید مراجعه می کنند.

در مرحله اول با ترسیم خطی فرضی پروژه را به دو بخش تقسیم کردیم که کنش های متفاوتی در برابر محیط برایشان تعریف شد. قسمت پایینی این خط فرضی به تعامل محلی اقدام می کرد و قسمت بالایی کلیتی از ارتباط پروژه با شهر را به نمایش می گذارد. در زیر خط فرضی با فرورفتگی حجم در ورودی اصلی و تقدیم بخش هایی از حجم به خیابان، امکان خلق فضایی برای حضور غیر فعال شهروندان فراهم آمد و لحظه های درنگ عابران بر روی پله های ورودی، چاشنی منظر خیابان شد، کاستن از حجم در ضلع جنوبی و شکل گیری حیاط، افراد را به گردش حول ساختمان تشویق می کند. یک سوپر مارکت مدارات با فضایی صمیمی که به پاتوقی محلی بدل شده و تنها برای تامین نیازهای یک محله کار می کند، محصول شکل گیری حیاط ضلع جنوبی است. 

از سوی دیگر در قسمت بالایی خط فرضی، باید پروژه با شهر در ارتباط موثری قرار می گرفت تا حضورش در شهر اخلالی در نظر شهروندان ایجاد نکند. از این رو با پلکانی کردن شکل گیری حجم به ایجاد تراس ها و پوشاندن تاسیسات بر روی بام اقدام کردیم و خط آسمان خیابان کم عرض پاسداران را به گونه ای شکل دادیم که از طرف عابران ملموس باشد.

 و در مرحله ی بعد کلیت پروژه را با افزایش خوانایی ساختمان در بستر خیابان، به عنوان یک نشانه ی شهری تعریف کردیم که با تصویر ذهنی به شهروندان را از خیابان می سازد. قرار گیری سایت پروژه در محل تمایل خیابان به سمت شرق، امکان استفاده از منظر جنوب غربی شهر را از طریق ترسیم قابی یونیک و شفاف فراهم آورد و جانمایی سیرکولاسیون عمودی در نماها، تداعی گر ارتباط و هم زمانی گذر عابران شهری با تکاپوی حاضرین پروژه می باشد، به نحوی که حرکت داخل ادامه ی حضور در خیابان تصور شود. در نمای غربی با بهره گیری از پوسته ای نواری قاب های باریک و عمودی برای کنترل نور غربی ایجاد کردیم که امتداد افقی و کشیده همان پوسته دار نمای جنوبی طبقات امکان استفاده از نور بیشتر را فراهم آورد. 

تغییر برنامه ریزی مجتمع تجاری به دپارتمان استوری اختصاصی، پروژه را در خیابان به سوژه شهری مورد اعتماد تبدیل کرد که در داخل بناء شهر در پس زمینه ی کالا و برندها قرار گرفت و در خارج با حذف مغازه ها، کل بنا به مثابه ویترینی مفهومی در نظر گرفته شد که برند را در دل خود مستتر کرده است و کل پروژه این بار به عنوان یک برند خود را به محیط عرضه کرد.