مجله حوالی 2 (قبرستان)

قبرستان فضای دیگری است. فضایی است که گاهی توقف‌گاه موقت و گاهی هم توقف‌گاه دائمی آدم‌ها است. فضایی است که در زندگی روزمره‌مان جایی ندارد؛ دور است و بهتر است دور هم نگه داشته شود. دلیلش اهمیتی ندارد: قیمتِ گزاف زمین و حرام‌شدن آن برای قبرستان یا فرار آدم‌ها از مرگ. به هر حال دور است؛ هم از جانمان، هم از خانه‌هایمان. هر از چندی هم که شهرها بزرگ‌تر می‌شوند و قبرستان‌ها می‎آیند توی شهر، دوباره به‌جای دورتری پرت می‎شوند.

در حوالی قبرستان، تلاش می‌کنیم به جغرافیای آن سرک بکشیم و خودمان را به این فضا نزدیک‌تر کنیم؛ می‌خواهیم در آن توقف کنیم و بیشتر از همیشه آنجا را ببینیم، بشنویم و لمس کنیم. حوالی قبرستان را که ورق بزنیم، از مکانِ دفن‌شدن آدم‌ها می‌خوانیم و از رعب‌آور بودنِ قبرستان برای کودکی‎هایمان. از تفاوت تجربۀ مرگ در شهرهای کوچک و بزرگ و از تأثیرات دنیای مدرن بر قبرستان‌ها. در حوالی قبرستان، به دیدار شهری رفته‌ایم که همۀ سنگ قبرهایش از تاریخ و واقعة مشخصی صحبت می‌کنند. طرح‌های توسعۀ قبرستان‌ها را دیده‌ایم و با مدیران و اهالی آنجا حرف زده‎ایم، از معیارهای قیمتِ قبور گفته‌ایم و از مفهوم قبرستان در ادبیات عامه. روی محور زمان تا قاجار عقب رفته‌ایم و در محور مکان، خودمان را از شرق به افغانستان و هندوستان رسانده‌ایم و از غرب به عراق.

در این حوالی، سراغ موضوعاتی رفته‌ایم که پیش از این، کمتر به چشممان آمده بود؛ اما حوالی «قبرستان» قرار نیست غمگینمان کند؛ تنها انتظارمان را می‌کشد.