مکانمندی ذهنیت فرزندان از نقش پدری در خانه بین خانواده های تبریزی
An Enquiry of Spatiality of Image of “Father” at Home Among the Families in Tabriz
اشتراک گذاری
اشتراک در شبکه های اجتماعی :
گزارش خطا
بررسی مکانمندی ذهنی و واقعی نقش‌های خانوادگی، نخستین گام اساسی برای تثبیت الگوهای رفتاری مبنایی خانواده، در حوزة عمل طرّاحی است؛ پیمایش این نوشتار به دو صورت کمی و کیفی، گامی در این مسیر بوده است. در این پیمایش ـ بواسطة عدم وجود سابقة قبلی ـ برخی رفتارهای رایج مرتبط با نقش پدری در جامعه (اعم از مثبت و منفی) انتخاب شد و نخست به صورت کمّی میزان وقوع و مکانمندی آنها در ذهنیت مخاطبان بررسی گردید (برای روایی آزمون، همة نمونه‌ها از شهر تبریز انتخاب شدند). ترتیب انتخاب فعالیت‌ها از حالات فردی رفتار ـ حضور به حالات جمعی است که مجموعاً چهار رده را شامل می‌شود: الگوهای رفتارـ حضور پدر در حالت فردی، الگوهای دونفره، الگوهای جمع خانوادگی و الگوهای جمع خانواده و غریبه‌ها (مهمان). در هر رده، بین 4 تا 11 فعالیت ـ حضور شناسایی شده است که در سنجش کمی، نسبت آن با ذهنیت بررسی شده، سپس در سنجش کیفی، برخی الگوهای مهم بدست آمده در سنجش کمّی، به صورت تفصیلی‌تر مورد بررسی قرار گرفته است؛ به این صورت در مورد آن الگو، از گزارش فرزند، بیان وی در مورد پدر خود و نیز تصویر موقعیت فضایی برای تحلیل کیفی و عمیق بهره‌برداری شده است.
Studying real as well as imagery spatiality of family roles and image of them for family members should be put among first steps of any architectural design program that aims to achieve in stabilizing of family pattern of a certain culture. Its importance is more obvious for those cultures which want to save family structure as their basis of existence and growth. A literature review of current socio-spatial studies of home in the first part of the article has shown a kind of ignorance or even opposition towards main family roles (i.e. fatherhood, motherhood, spouse), so such studies are mainly organized around dialectic relationship among two genders and home is considered as central point of the conflict. Feminists’ theoretical positions are clearly dominant here, although it could not be forgotten that leftist basis of social sciences has its overwhelming impact on any study of this kind. So it may be clear that for an Islamic society as Iran such a research gap of family-based study of home is highly required to maintain and improve its preferred social pattern based on family relations. The current research is arranged towards such a goal via quantitative as well as qualitative study of spatiality of father’s presence at home. Because there were no previous study of the subject, at first some usual behaviors of father role in Iranian society (positive or negative ones) were selected and put on examination via a questionnaire designed to measure spatiality of fathers’ image among the youths (the cases were taken from Tabriz for consistency). Target behaviors of the questionnaire fill an spectrum from individual presence of father at home to family actions with his contribution and finally covers his presence in wider collections at home (i.e. parties). These are arranged in four categories: one person actions, two-person interactions, family interactions and family-stranger (guest) interactions. For every category 4 to 11 presence- behavior patterns are identified that their relation with images of father are quantitatively explored. Then the main features emerged from quantitative study were put in more detailed study using four open email interview. The four of respondents selected were asked to describe about those patterns and send some pictures of the place of father in those positions at their home. ‘Family-biased’ and ‘rituality’ are two main labels of fathers’ images emerged from quantitative research. These findings are clearly in opposition with dialectic discussion of current literature of home (male-female ones). ‘Father’ in his individual presence and signs of such presence have been far less memorable than his being in family or guest spaces. This fact is far strengthened in results of qualitative enquiry where ritual as well as custodial roles of father in his spatiality in family are emphasized. His presence at main corners of collective spaces of home and important angles of family gatherings are main elements of spatiality of fathers’ image. Results of this research open some ways towards understanding of father-home relation and can provide some basics for interior design oriented to family behaviors.
(1014.4 کیلوبایت)
دانلود مقاله
مشخصات مقاله
ابن بابویه، محمد بن على (1380)،علل الشرائع، ترجمه ذهنى تهرانى، انتشارات مؤمنین، قم.
امینمجد، زهرا و کرمی، محمدتقی (1389)، الگوی تقسیم جنسیتی نقش‌ها در خانواده (خانواده هسته ای از دیدگاه پارسونز)، فصلنامه علمی ـ ترویجی بانوان شیعه، سال هفتم (23)، 130-95.
آزادارمکی، تقی (1392)، جامعه‌شناسی خانوادۀ ایرانی، چاپ چهارم، انتشارات سمت، تهران.
آزادارمکی، تقی؛ شریفی ساعی، محمدحسین؛ ایثاری، مریم و طالبی، سحر (1390)، سنخ‌شناسی الگوهای روابط جنسی پیش از ازدواج در ایران، در جامعهپژوهی فرهنگی، دوره 2(2)، صص1-34.
بهنام، جمشید (1383)، ایرانیان و اندیشه تجدد، نشر و پژوهش فرزان روز، تهران.
راپوپورت، ایمس (1382)، خاستگاههای فرهنگی معماری، ترجمه: صدف آل رسول و افرا بانک، خیال، فصلنامة فرهنگستان هنر، (8)، صص97-56.
زرکش، افسانه (1388)، عوامل مؤثر بر معماری بناهای خصوصی در معماری معاصر ایران: سالهای 85-1357، کتاب ماه هنر، فروردین 1388، صص38-28.
ساروخانی، باقر(1391)، مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی خانواده، چاپ پانزدهم، انتشارات سروش، تهران.
سالاریفر، محمدرضا (1381)، مرزها در خانواده از دیدگاه اسلام و مکتب ساختنگر، روششناسی علوم انسانی، (31)، صص110-92.
شهری، جعفر (1371)، طهران قدیم، ج4، انتشارات معین، تهران.
قاسم زاده، مسعود (1389)، جایگاه پایه ای اتاق در طرّاحی مسکن، هنرهای زیباـ معماری و شهرسازی، 41، صص5-16.
کولیور رایس، کلارا (1366)، زنان ایرانی و راه و رسم زندگی آنان، ترجمه: اسدا... آزاد، معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی، مشهد.
گروت، لیندا و وانگ، دیوید (1384)، روش های تحقیق در معماری، ترجمه: علیرضا عینی فر، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، تهران.
منصوریان، محمدکریم و قادری، فرحناز (1381)، عوامل مؤثر بر ساخت قدرت در خانواده ایرانی (مورد شهر شیراز)، مجله علمی ـ پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، 2(31)، صص294-269.
ندیمی، حمید و شریعتراد، فرهاد، (1391)، منابع ایدهپردازی معماری: جستاری در فرآیند ایدهپردازی چند معمار از جامعة حرفهای کشور، هنرهای زیباـ معماری و شهرسازی، 17(2)، صص5-14.
Alexander C; Ishikawa S & Sliverstein M (1977), A Pattern language, Oxford University press, New York.
Andersen, Arnfinn J (2014), Making space for fatherhood in gay men’s lives in Norway, Fatherhood in the Nordic Welfare States: Comparing Care Policies and Practice, Editors: Guðný Björk Eydal & Tine Rostgaard, Policy Press at the University of Bristol, Bristol, 231-250.
Baydar, G (2005), Figures of wo/man in contemporary architectural discourse, Chapter2 in negotiating domesticity: spatial productions of gender in modern architecture, edited by: H. Heynen and G. Baydar, Routledge, UK, 30-46.
Bianca, S (2000), Urban Form in the Arab World: past and present, vdf, Zürich.
Dovey, K (1999), Framing places: mediating power in built form, Routledge, London.
Friedan, B (2000), Excerpts from ‘The Problem that Has No Name’, Chapter5 in Gender space architecture: an interdisciplinary introduction, edited by: J. Rendell, B. Penner & I. Borden, Routledge, London, 33-44.
Genereux R. L; Ward L.M; and Russell J. A (1983), The Behavioral Component in the Meaning of Places, Journal of Environmental Psychology, (3), 43-55.
Hayden, D (1981), the Grand Domestic Revolution, MIT Press, Massachusetts.
Helfferich C (2012), Fatherhood as a transformation of masculinity, Fatherhood in Late Modernity: Cultural Images, Social Practices, Structural Frames, Editors: M. Oechsle, U. Müller& S. Hess, Verlag Barbara Budrich, Opladen, 147-164
Heynen H and Baydar, G (2005), Gendered subjects, Negotiating domesticity: spatial productions of gender in modern architecture, edited by: H. Heynen and G. Baydar, Routledge, UK, pp.47-8.
Hobson, B & Morgan D (2004), Introduction: making men into fathers, Making Men into Fathers, Men, Masculinities and the Social Politics of Fatherhood, Editor: Barbara Hobson, UK: Cambridge University Press, UK,1-21.
Oechsle M; Müller U & Hess S (2012), Fatherhood in late modernity, Fatherhood in Late Modernity: Cultural Images, Social Practices, Structural Frames,Editors: M. Oechsle, U. Müller& S. Hess, Verlag Barbara Budrich, Opladen, 9-36.
Overy, P (1997), the Cell In The City, Chapter6 in Architecture and cubism, edited and with an introduction by E. Blau and N. J.Troy, Centre Canadien d'Architecture/Canadian Centre for Architecture and Massachusetts Institute of Technology, Cambridge & Montreal, 117-140.
Rice, C (2007), the Emergence of the Interior: Architecture, Modernity, Domesticity, Routledge, Oxon.
Rosner, V (2004), Modernism and the architecture of private life, Columbia University Press, USA.
Seward, Rudy R. & Stanley-Stevens, L. (2014), Fathers, Fathering, and Fatherhood Across Cultures, Parenting Across Cultures Childrearing, Motherhood and Fatherhood in Non-Western Cultures, Editor: Helaine Selin, Springer Science+Business Media Dordrecht, Heidelberg, 459-474.
Teige, K (2002), the minimum dwelling, [Originally published as Nejmensˇí byt by Václav Petr, Prague, 1932], translated and introduced by Eric Dluhosch, The MIT Press Cambridge, Massachusetts.
Tuan, Yi-Fu (2007), Architectural space and awareness, Housing and dwelling: perspectives on modern domestic architecture, edited by: Barbara Miller Lane, Routledge, London, 77-81.
Weisman, Leslie K (2000), Women’s Environmental Rights: A Manifesto’, Prologue in Gender space architecture: an interdisciplinary introduction, edited by: J. Rendell, B. Penner & I. Borden, Routledge, London, 1-5.
Woolf, V (1977), A Room of One’s Own, Grafton, London.
Worsley, L (2011)، If Walls Could Talk: an Intimate History of the Home, Walker & Company, New York.
مسابقات
جوایز
نشریات
