نظام آوایی- ادراکی آب در فضای باغ ایران؛ بررسی موردی: باغ فین و شازده
Sound-perception System of Water in the Persian Garden Case studies: Fin and Shazdeh Gardens
ماهیت فضایی شکننده و میرای باغهای تاریخی از یکسو و اهمیت «میراث غیرمادی» و زیباییشناسانه باغهای رسمی ایرانی که در متون ادبی به وفور به توصیف آن پرداخته شده از سوی دیگر، این ضرورت را ایجاب میکند که علاوه بر مطالعات انجام شده در زمینههای کالبدی و مورفولوژی، ثبت اتمسفر منحصر بهفرد آنها در مطالعات علمی جایگاه ویژهای پیدا کند. این مقاله با پرداختن به یکی از اجزای منظرساز باغ ایرانی یعنی آب به تبیین جایگاه کیفی آن در حوزه ادراکی میپردازد و این فرضیه را دنبال میکند که با وجود فقر محیطی در پهنه بیابانیِ بستر باغهای رسمی ایران، نوع بهکارگیری کمیت حداقل آب در کنار سایر اجزای باغ به غنای ادراکی و بهطور مشخص در این مقاله ادراک شنوایی منجر شده است. به همین منظور روش تحقیقی مشتمل بر سه مرحله (1) مشاهده و ثبت صدای آب، (2) بررسی توصیفات مبتنی بر حافظه ادراکی و (3) بررسی کیفیت ادراک پیاده از صوت آب در دو باغ مطالعه شده - فین و شازده - اتخاذ گردیده است. نتایج تحقیق بهصورت استقرایی به استخراج قابلیتهای صوتی آب در ساختار فضایی باغ به انضمام لیستی از افکتهای صوتی منتج از آن برای استفاده در حوزه منظر و معماری میپردازد.
The fragility of the historical gardens, as well as the importance of "intangible cultural heritage" with an approach toward qualitative and aesthetic aspects for the users motivate us to document the atmosphere of these gardens. There are much studies about morphology and formal structure of Persian gardens included on UNESCO's World Heritage List on 2011. The Persian gardens are also introduced as mysterious and poetic spaces in the literature and descriptive texts, without enough necessary scientific studies on their atmosphere and user's perception. In fact, the historical gardens consist of many elements that play their roles to constitute the space, including water. Water is not only a vital element for maintaining the garden life, in particular where it is known to be scarce, but also it is the constituent element of the ambience with its sensory capacities like visual, auditory and others sensory modalities. With the developments of modern sciences and the notion of environmental sustainability, it seems that water has been turned into mere H2O as a material for use which tends to lose its sensory quality. We follow the hypothesis that despite of its rarity in the arid context of the typical Persian garden and inevitably the minimal use of water in gardens space, this element has its perceptive role for the users/perceiver, and particularly in the domain of auditory perception that will be studied in this paper. To examine the sensory relationships of this resource, among several typical gardens, two gardens are selected in the desert area of Iran: Fin garden situated in Kashan, and Shazdeh [Shahzadeh] garden near Kerman possess the indicators for developing the methodologies of the research. The methods used to evaluate the impact of water on the auditory perception in the two gardens consists of three phases: first, the observations of spaces and uses in situ to identify the objective dimensions of the presence of water. In this phase, the sound of water is also recorded in the gardens by digital recorder. Second, performing some surveys concerning sensorial memory, based on the memories and narratives of the visitors allows us to formulate an initial interpretation of the memories of ambiance in connection water. Finally and in the third phase, we collect verbal comments in situ of perception of motion from some visitors who participated and expressed sound effects of water in the gardens. The result of the above studies are analyzed and collected inductively in a list of the sound effects that are categorized in three types: spatial, temporal and semantic in accordance with the reference "Répertoire des effets sonores” (Sonic experiences: a guide for everyday sound). The effects derived from this study are anticipation, sound attraction, reverberation, resonance and filtering as the spatial effects; also rhythm, cross-fade and staccato, as temporal effects; and finally the semantic effects are listed as synecdoche, erasure, remanence, mask and immersion with regard to presence of water in the two Persian gardens. These sound effects can be used as the potentials of water in landscape domain to create a water soundscape.
(517.1 کیلوبایت) دانلود مقالهمشخصات مقاله
- اخوت، امیر (1382) موسیقی ایرانی و هنرهای تزیینی، نشریه هنرهای زیبا، شماره 16، صص. 101-111.
- پیرنیا، محمد کریم (1373) «باغهای ایرانی»، تدوین فرهاد ابو ضیا، مجله آبادی، شماره 15، صص. 2-12.
- حائری، محمدرضا (1374) «نشستی با موسیقی و معماری ایران: آوای خنیا در گنبد مینا»، نشریه هنر، شماره 28، صص. 461-474.
- دانشدوست، یعقوب (1369) طبس شهری که بود، انتشارات سروش، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
- شاهچراغی، آزاده (1389) پارادایمهای پردیس (درآمدی بربازشناسی و بازآفرینی باغ ایرانی)، جهاد دانشگاهی واحد تهران.
- مسعودی، عباس(1389) «ریشههای باغ ایرانی: نقش شیوه آبیاری در هنر باغسازی»، مجله منظر، شماره 12، صص 10-15.
- ویلبر، دونالد (1348) باغهای ایران و کوشکهای آن، ترجمه مهین دخت صبا، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران.
- Augoyard, Jean-François; Torgue, Henry (1995) A l’écoute de l’environnement, Répertoire des effets sonores, Marseille, Parenthèses.
- Augoyard, Jean-François (1982) Sonorité, sociabilité et urbanité, Paris, Plan construction.
- Bachelard, Gaston (1985) L’eau et les rêves: essai sur l’imagination de la matière, Paris, Jose Corti.
- Baridon, Michel (2008) L’eau dans les jardins d’Europe, Belgique, Mardaga.
- Baridon, Michel (2000), Les jardins, paysagistes-jardiniers-poètes, Edition Rober Laffont.
- Behbahani, Homa, (?) Les jardins persans entre permanence et innovation, IFLA, ICOMOS.
- Borja, Erik (1999), Les lecons du jardin zen, Chene.
- Brunon, Hervé (2011) La maîtrise de l’eau dans les jardins de l’Antiquité à nos jours, APAHAU, [Séquence pédagogique, histoire des arts Collège], Association des professeurs d’histoire de l’art et d’archéologie des universités (APAHAU).
- Chelkoff, Grégoire; Balay, Olivier (1985) La dimension sonore d’un quartier, Paris, plan construction.
- Chelkoff, Grégoire (1996) L'urbanité des sens: perceptions et conceptions des espaces publics urbains, Grenoble: Université P. Mendès-France.
- Diba, Darab; Revault, Philippe & Santelli, Serge (2001) Maisons d’Ispahan, Paris, Maisonneuve & Larose.
- Laroze, Catherine (1990) Une histoire sensuelle des jardins, Paris, Olivier Orban.
- Marietan, Pierre (2005) L’environnement sonore, approche sensible, concepts, modes de représentation, Nîmes, Champ social.
- Marietan, Pierre (1997) La musique du lieu, Berne, Commission nationale suisse pour l’UNESCO.
- Murray Schafer Raymond (1973) La musique de l’environnement, Culture, no.1, Musique et Société.
- Murray Schafer, Raymond (1977) Le paysage sonore, Paris, J.-C. Lattes, 1979 (traduit de l’anglais par Sylvette Gleize: The turning of the World, New York, A. Knopf).
- Streri, Arlette (2000) Pour une certaine unité des sens à la naissance, Devenir n°4.
- Van zuylan, Gabrielle (1994) Tous les jardins du monde, Gallimard.
- Younès, Chris., Paquot, Thierry (2002), Philosophie, ville et architecture: La renaissance des quatre éléments, Paris, La Découverte, «Armillaire».
مسابقات
جوایز
نشریات
http://aup.journal.art.ac.ir