نهاد موزه، نگاهی دوباره به برآيند کالبد و محتوا
امروزه با پيشرفت علوم انساني و تکنولوژي بسياري از تعاريف مرتبط با زندگي انسانها در حال تغيير و تحولات زيربنايي هستند. در اين ميان، علاوه بر نمايش و گردآوري و نگهداري آثار، دگرگوني توصيفناپذير در تعاريف جديد و نوع نگاه به موزه در دورة معاصر، گراميداشت مخاطبان و واگذاري کارکردهاي مؤثر در امور آموزش، پژوهش و انتشار مطالب، طي سالهايي که از ايجاد اولين موزهها تاکنون ميگذرد، به تأمل بسيار نياز دارد. از سوي ديگر، با وجود اهميت جايگاه موزه در حد يک نهاد اجتماعي، در برخي از موزهها تغيير خاصي به چشم نميخورد. در کشور ما نيز برخي موزهها همچنان در رخوت و در برخي موارد تقليدي از گالريهاي نمايشي غربي، بدون در نظر گرفتن ساختارهاي عملکردي و پشتيبانيهاي فني، هستند و به نظر نميرسد که تعهد قابل ملاحظهاي در قبال جامعه و يا حتي مخاطبين خود داشته باشند. اين تفاوت فاحشْ نگارنده را بر آن داشت تا، با نگاهي دوباره، مؤلفههاي تأثيرگذار اصلي در اين خصوص را بررسي و مشخص کند که توجه به تاريخچه و سير تحولات نهاد موزه چه نکات مؤثري در شکلگيري کالبد و محتواي موزه از ديد طراحان خواهد داشت؟ و گراميداشت مخاطبان موزه چگونه صورت ميگيرد؟ روش تحقيق در اين پژوهش ترکيبي توأم از دو روش توصيفي و تحليلي است و ضمن استفاده از منابع مکتوب، از مصاحبه با طراحان و موزهداران پژوهشگر به منظور شفاف کردن و تعميق پاسخگويي به پرسشهاي تحقيق بهرة زيادي گرفته شده است. اين مقاله در سه بخش اصلي تنظيم شده است که ابتدا به هويتشناسي موزه، پس از آن به محتواي موزه، و سپس به کالبد و تنوع کالبدي آن پرداخته و زيرمجموعههاي اين موارد از جمله مخاطبشناسي بررسي شده است. همچنين در نتيجهگيري و جمعبندي مقاله به اين موضوع اشاره ميشود که ضروري است با نگاهي دوباره به ريشههاي شکلگيري موزه، تعاريف و تحولات و وظايف حياتي آن، به مثابة يک نهاد اجتماعي، موجبات پرداختن به طراحي کالبد و محتواي هر موزه، به منزلة يک اثر معماري و پذيراي حضور مخاطبين تبيين شود. همچنين در اين مقاله به ضرورت توجه به دستيابي به يک برنامة مرجع در شکلگيري محتوا و کالبد و تعامل دوجانبه ميان طراحان و موزهداران در همة مراحل از تبيين صورت مسئله و خلق سناريوي هر موزه تا پايان طراحي و اجرا توجه شده است.
(218.6 کیلوبایت) دانلود مقالهمشخصات مقاله
تانيگوچي، جونکو. گفتگوي شخصي با فرزين فردانش و مولود خسروي، تهران: دفتر کار ايشان در کاخ سعدآباد تهران، اسفند 1384.
حاتمي گلزاري، الهام. «معماري موزه در گذر زمان»، نشريه مهندسي زيرساختها، ش 7 (ارديبهشت 1388).
حجت، مهدي، «مقدمه»، در کريستوفر الکساندر، معماري و راز جاودانگي، تهران: دانشگاه شهيد بهشتي، 1386.
خانيزاد، شهريار. طراحي موزه در ايران و جهان، تهران: هنر معماري قرن، 1392.
خسروي، مولود و راحله ظهوري قره درويشلو. «نگاهي دوباره به فنون نمايش نمودهها در موزه»، در مجموعه مقالات چهارمين کنگره بينالمللي عمران، معماري و توسعه شهري، تهران: دانشگاه شهيد بهشتي، 1395.
خسروي، مولود. «بررسي ويژگيهاي مؤثر در ارتقاي کيفي وکمي طراحي معماري موزه»، در مجموعه مقالات سومين کنگره بينالمللي عمران، معماري و توسعه شهري، تهران، دانشگاه شهيد بهشتي، 1394.
ــــــــ . موزة اسب در فرهنگ ايران، پاياننامة کارشناسي ارشد معماري، تهران: دانشگاه شهيد بهشتي، دانشکده معماري و شهرسازي، 1385.
دبيرينژاد، رضا. گفتگوي شخصي با مولود خسروي، تهران: گنجينة نقش جهان (دفتر خصوصي ايشان در محلة انقلاب تهران)، بهمن 1384.
ــــــــ . گفتگوي شخصي با مولود خسروي، تهران: گنجينة نقش جهان (دفتر خصوصي ايشان در محلة انقلاب تهران)، دي 1384.
ــــــــ . گفتگوي شخصي با مولود خسروي، تهران: دفتر کار مديريت روابط عمومي در کاخ موزه نياوران، آبان 1385.
ــــــــ . موزه ديروز امروز فردا، تهران: ساحت، 1383.
دسوآليز، آندره و فرانسيسکو مايرس. مفاهيم کليدي موزهشناسي، ترجمة کورس سامانيان و مرضيه حکمت و معصومه کريمي، تهران، 1392.
روحاني، رضا. سخنراني در دانشگاه شهيد بهشتي، بهمن 1380.
صادقپور فيروزآبادي، ابوالفضل و سيدمحمود ميرعزيزي و مريم خليلزاده مقدم. مطالعات موزه (اصول و مباني)، تهران: سميرا، 1393.
طالبيان، نيما و مهدي آتشي و سيما نبيزاده. موزه، تهران: حرفه هنرمند، 1388.
فردانش، فرزين و حسن تقوايي. گفتگوي شخصي با مولود خسروي، تهران: دفتر گروه منظر در دانشکده معماري و شهرسازي دانشگاه شهيد بهشتي، 1384.
کيپنس، جفري. «در قلمرو نيچه»، ترجمة حميد خادمي، در مجموعه مقالات شش مفهوم در معماري معاصر، تهران: توسعه، 1378.
لاوسون، برايان. طراحان چگونه ميانديشند، ترجمة حميد نديمي، تهران: دانشگاه شهيد بهشتي، 1384.
ماريا مونتانر، جوزف. موزههاي جديد، ترجمة اکرم بحرالعلومي، شيراز: اداره کل ميراث فرهنگي استان فارس، 1382.
مصطفيزادگان، رضا. «سير تحول تعريف موزه در اساسنامة ايکوم از 1951 تا 2001»، در مجله موزهها، ش 30 (1380).
مهندسين مشاور طرح محيط پايدار، مطالعات طرح ايجاد موزههاي مختلف «طرح توسعه و بهسازي پارک جنگلي چيتگر»، 1381.
نامعلوم. «گفتوگويي با ژان نوول»، ترجمة مهندسين مشاور محمدرضا جودت و همکاران، در مجموعه مقالات شش مفهوم در معماري معاصر، تهران: توسعه، 1378.
نامعلوم. «گنجينههاي تماشايي»، در نشريه مهندسي زيرساختها، ش 7 (ارديبهشت 1388).
نامعلوم. «موزه چيست؟»، در فصلنامه هنر، ش 5 (زمستان و بهار 1362-1363)، ص 246-255.
نديمي، هادي. «بهاء حقيقت؛ مدخلي بر زيباييشناسي معماري اسلامي»، در کلک دوست: ده مقاله در هنر و معماري، اصفهان: سازمان فرهنگي تفريحي شهرداري اصفهان، 1385.
نفيسي، نوشيندخت. موزهداري، تهران: سمت، 1380.
Ambrose, Timothy & Crispin Pain, Museum Basics, 3rd Eition, Abingdon: Routledge, 2012.
George, Gerald & Cindy Sherrell-Leo. Starting Right: A Basic Guide to Museum Planning, 3rd Edition by Gerald George & Carol Marian-George, Lanham : AltaMira Press, 2012.
Gregorová, Anna. Museological Working Papers, ICOM International Committee for Museology , Ed. Vinos Sofka, Stockholm. Stockholm: MuWoP publisher. 1980.
Grove , Louise & Suzie Thomas. “The Rhino Horn on Display Has Been Replaced by a Replica”, in Museum Security in Finland and England, 14(1) (2016), pp. 1–11, DOI: http://dx.doi.org/10.5334/jcms.124, last accessed 4 March 2017.
Hooper, Greenhil E. (Ed). The Educational Role of The Museum, London: Routledge, 1994.
International Council of Museums. Museum Definition In: Paris: Icom, 2017. Available at: http://icom.museum/the-vision/museum-definition/ [last accessed 7 March 2017].
Karp, Cary. “Digital Heritage in Digital Museums”, in Museum International, ICOM Internationl Concil of Museums, Blackwell Publishing Oxford ( UK) & Malden (USA), No 221-222 (vol 56. No 1-2), 2004, pp. 45-51.
Littlefield, David. Metric Handbook, Planning and Design Data, fourth edition, 28th part by Geoffrey Mathews, Museums, Art Galleries and Temporary Exhibition Spaces, Abingdon: architectural press, 2012.
Macleod, Suzanne. Museum Architecture: A New Biography, first published. Abingdon: Routledge press, 2013.
New Standard Encyclopedia, volume11. Standard Educational Corporation, Chicago,1996.
Pohl, Nicole. “‘Passionless Reformers’: The Museum and the City in Utopia”, in The Architecture of the Museum: Symbolic Structures, Urban Contexts, Ed. Michaela Giebelhausen, Manchester, Eng.: Manchester University Press, 2003, pp. 127-43.
Stránský, Zbynêk Z. MUSEOLOGY AND MUSEUMS Symposium, icofom study Series, Iss 12, pp287-298, Helsinky, preprared by Vinoš Sofka with the assistant of Museum of National Antlqutttes, Stockholm,Sweden, September 1987.
The Architecture of the Museum. Symbolic Structures, Urban Contexts, Ed. Michaela Giebelhausen, Manchester & New York: Manchester University Press, printed in Great Britain, Oxford: Alden Press, 2003.
Zorich, Dian M. “Information Policy in Museums”, in Museum Informatics: People, Information & Technology in Museums, Paul F.Marty & Katherine Burton Jones (eds.), New York & Abingdon: Routledge press, 2008, pp. 85-106.
مسابقات
جوایز
نشریات