تبيين علل شکست پروژه های پياده راهسازی در ايران مورد مطالعه: پياده راه هفده شهريور کلانشهر تهران
اولين جرقههاي حضور پيادهراهها در شهرها در دهههاي 1940 و 1950 ميلادي و به منظور حفظ و ساماندهي بافتهاي تاريخي ايجاد شد. پس از آن با تسلط اتومبيل بر زندگي شهرنشيني و نمايان شدن معضلات ناشي از آن، جنبشهاي پيادهراهسازي در سراسر جهان در دهههاي 1960 و 1970م آغاز شد و تا کنون ادامه دارد. در ايران نيز با تأخير زماني اين جنبش شکل گرفته و در حال حاضر، در بسياري از شهرها، محورهاي شهري به پيادهراهها تبديل ميشوند؛ اما در اين ميان محورهايي هستند که پروژة پيادهراهسازي آنها با شکست مواجه ميشود. در اين مقاله علل شکست اين پروژهها در ايران شناسايي ميشود. پيادهراه هفده شهريور در کلانشهر تهران مورد مطالعه اين مقاله است. به منظور شناخت علل شکست اين پروژة پيادهراهسازي، برخلاف مطالعات پيشين، اين پروژه از دو جنبة محتوايي (کيفيت فضاي پيادهراه) و رويهاي (روية ساخت پيادهراه) تحليل شده است. در اينجا روش پژوهش تئوري زمينهاي است که در خلال آن با 15 نفر از کسبه، ساکنين محل، و دستفروشان مصاحبة نيمهساختاريافته شده است. در بعد محتوايي و رويهاي تلاش شده، تا بر اساس مصاحبهها و اسناد مرتبط با پروژه، کدها، مقولهها، کلانمقولهها و مقوله هستهاي شناسايي شود. در بعد محتوايي، کدها حول محور کيفيات محيطي پيادهراه و در بعد رويهاي کدها دال بر معيارهاي اخلاقي در چهار مرحلة چرخة حيات پروژه (مرحلة آغازين، برنامهريزي، طراحي، اجرا، ارزيابي، و کنترل) هستند. «نبود فهم مشترک از چرخة حيات پروژه در نظام مديريت شهري» و «کافي نبودن خلاقيت در طراحي و برنامهريزي پيادهراه» بهترتيب مقولههاي هستهاي بعد رويهاي و محتوايي پروژة هفده شهريور هستند که در کنار يکديگر مهمترين عوامل شکست پروژة پيادهراهسازي هفده شهريور را شکل ميدهند.
(351.1 کیلوبایت) دانلود مقالهمشخصات مقاله
استراوس، انسلم و جوليت کوربين. مباني پژوهش کيفي؛ فنون و مراحل توليد نظرية زمينهاي، ترجمة ابراهيم افشار، تهران: نشر ني، 1394.
اکبرزاده مقدم لنگرودي، امير و ديگران. «ارزيابي مطلوبيت پيادهراههاي شهري بر اساس مؤلفههاي کيفي؛ مطالعه موردي: پيادهراه علم الهدي رشت»، در نشريه پژوهش و برنامهريزي شهري، ش 25 (تابستان 1395)، ص 125-140.
برک، روري و استيو بارن. مديريت پروژه، رهبري، و هدايت، ترجمة کتايون تقيزاده و مجتبي اميري، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1395.
پاکزاد، جهانشاه. راهنماي طراحي فضاهاي شهري در ايران، تهران: انتشارات شهيدي،1390.
پورمحمدي، مرضيه. امکانسنجي پيادهراهسازي محيط پيرامون حرم حضرت معصومه(س) با تأکيد بر ارتقاي امنيت اجتماعي، پاياننامة کارشناسي ارشد شهرسازي، تهران: دانشگاه تربيت مدرس ، دانشکدة هنر و معماري، 1389.
تاجر، سعيدعلي و ديگران. «مقايسة تطبيقي عملکرد خيابانهاي پيادهمحور؛ با هدف تقويت زندگي جمعي در شهر ايراني اسلامي»، در فصلنامه علميـ پژوهشي نقش جهان، ش3 (پاييز 1394)، ص 80-88.
تاجيک، آرزو و پروين پرتوي. «مدل مفهومي و چارچوب تحليلي پيادهمداري با تأکيد بر رويکرد نوشهرسازي»، در فصلنامه علميـ پژوهشي مطالعات شهري، ش 9 (زمستان 1392)، ص 81-96.
حبيبي، محسن. «مسير پياده گردشگري»، در مجلة هنرهاي زيبا، ش 9 (تابستان 1380)، ص 43-51.
حسينيون، سولماز. «مقدمهاي بر طراحي پيادهراه»، در مجلة شهرداريها، ش 61 (تابستان 1383)، ص 68-72.
حقي، محمدرضا و ديگران. «ارزيابي و مقايسه دو سياست پيادهراهسازي و پيادهمداري در مراکز شهري»، در فصلنامة علميـ پژوهشي مطالعات شهري، ش 13 (زمستان 1393)، ص 17-31.
رفيعيان، مجتبي و ديگران. «امکانسنجي ارتقاي کيفيت محيط از طريق پيادهراهسازي محورهاي شهري، مورد مطالعاتي: محور خيابان ارم بخش مرکزي شهر قم»، در نشرية مطالعات و پژوهشهاي شهري و منطقهاي، ش 11 ( زمستان 1390)،ص 41-56.
رنجبر، احسان و فاطمه رئيس اسماعيلي. «سنجش کيفيت پيادهراههاي شهري در ايران»، در نشرية هنرهاي زيبا. ش 42 (تابستان 1389)،ص 83-93.
روچ، کريس. ارزيابي تأثير پروژه، ترجمة حسن چاوشيان، تهران: دفتر مطالعات فرهنگي و اجتماعي شهرداري تهران، نشر اختران، 1387.
سيفاللهي فخر، سپيده و ديگران. «تعيين شاخصهاي مؤثر در خلق مکانهاي امن پيادهمدار جهت ارتقاي تعاملات اجتماعي»، در نشرية علمي پژوهشي انجمن علمي معماري و شهرسازي ايران، ش 5 (بهار و تابستان 1392)، ص 85-95.
شاهيوندي، احمد و محمود قلعهنويي. «بررسي و تحليل قابليت پيادهمداري مسيرهاي عابر پيادة شهر اصفهان»، در نشرية تحقيقات کاربردي علوم جغرافيايي، ش 31 (زمستان 1392)، ص 73-91.
شرکت باوند با همکاري شرکت آرکولوگ. الگوها و اسناد طراحي شهري ارتقاي کيفي محور هفده شهريور حد فاصل ميدان امام حسين(ع) و ميدان شهدا، 1391.
شرکت باوند با همکاري شرکت آرکولوگ. مطالعات ارتقاي کيفي محور هفده شهريور حد فاصل ميدان امام حسين(ع) و ميدان شهدا،1391.
شکوهي بيدهندي، محمدصالح. «از فکر تا عمل؛ فرايند برنامهريزي و اجراي پروژههاي شهر تهران»، در ويژهنامة منظر، ش 24 (پاييز 1392). ص 25-27.
شماعي، علي و محمدرضا اقبال. «عوامل مؤثر بر ارتقاي کيفيت محيط پيادهراههاي شهري ايرانيـ اسلامي (موردمطالعه: پيادهراه ميدان امام حسين(ع) و هفده شهريور)». در دو فصلنامه علميـ پژوهشي الگوي پيشرفت اسلامي ايراني، ش 7 (بهار و تابستان 1395)، ص 127-151.
صرافي، مظفر و حسن محمديان مصمم. «امکانسنجي پيادهراهسازي خيابانهاي مرکز شهر همدان»، در فصلنامة آمايش محيط، ش 21 (تابستان 1392)، ص 111-138.
عباسزاده، شهاب و سودا تمري. «بررسي و تحليل مؤلفههاي تأثيرگذار بر بهبود کيفيات فضايي پيادهراهها به منظور افزايش سطح تعاملات اجتماعي؛ مطالعة موردي محورهاي تربيت و وليعصر تبريز»، در فصلنامة علميـ پژوهشي مطالعات شهري، ش 4 (پاييز 1391)، ص 1-10.
فيضي، محمدجواد و ديگران. «بازشناخت جنبش پيادهمداري در پايداري فضاهاي متراکم شهري»، در فصلنامة مديريت شهري، ش 30 (پاييز و زمستان 1391)، ص 179- 193.
عليخواه، فردين و محمد فاضلي. «اجتماع معترض و مجري مصمم مطالعه اجتماعي پروژة پيادهراهسازي خيابان هفده شهريور شهر تهران»، در همايش شهر و زندگي روزمره، 1391.
قرباني، رسول و محمد جام کسري. «جنبش پيادهگستري، رويکردي نو در احياي مراکز شهري؛ مورد مطالعه پيادهراه تربيت تبريز»، در نشرية مطالعات و پژوهشهاي شهري و منطقهاي، ش 6 (پاييز 1389)، ص 55-72.
کاشانيجو، خشايار. پيادهراهها از مباني طراحي تا ويژگيهاي کارکردي، تهران: انتشارات آذرخش، 1394.
لک، آزاده. «کاربرد نظرية زمينهاي در پژوهشهاي طراحي شهري»، در صفه، ش 64 (بهار 1393)، ص 43-60.
معيني، سيدمهدي. شهرهاي پيادهمدار، تهران: انتشارات آذرخش، 1391.
نصيري، الميرا. «فرايند ارزيابي طرحهاي پيادهراهسازي خيابانها»، در صفه، ش 70 (پاييز 1394)، ص 5-18.
Amoroso, S, et al. “Indicators for Sustainable Pedestrian Mobility”, in WIT Transactions on the Built Environment, No.128 (2012), pp. 173-185.
Brambilla, Roberto & Gianni Longo. For Pedestrians only: Planning, Design, and Management of Traffic-free Zones, Watson-Guptill, 1977.
Campbell, Heather. “Planning Ethics’ and Rediscovering the Idea of Planning”, in Planning Theory, No.11(2012), pp. 379-399.
Colero, Larry. A Framework for Universal Principles of Ethics, in http://ethics.ubc.ca/papers/invited/colero-html/
Harrington, H. James & Douglas Nelson. The Sponsor as the Face of Organizational Change, Project Management Institute, 2013.
Hendler, Sue. Planning Ethics: a Reader in Planning Theory, Practice, and Education, Center for Urban Policy Research, Business & Economics,1995.
Kumar, Santhosh & William Ross. “Effects of Pedestrianisation on the Commercial and Retail Areas: Study in Khao San Road, Bangkok”, in Splintered Urbanism, 2006, pp. 38-50.
Lockwood, Ian & Timothy Stillings. Traffic Calming for Crime Reduction & Neighbourhood Revitalization, Institute of Transportation Engineers 68th Annual Meeting, Toronto, Ontario, Canada, Citeseer, 1998.
Nolan Committee on Standards in Public Life the 7 Principles of Public Life, 1995.
Pikora, Terri, et al. “Developing a Framework for Assessment of the Environmental Determinants of Walking and Cycling”, in Social Science & Medicine, No. 56 (2003),pp. 1693-1703.
Rose, Kenneth H. “A Guide to the Project Management Body of Knowledge (PMBOK® Guide)—Fifth Edition”, in Project Management Journal, 44 (2013): e1-e1.
Schmitz, Adrienne & Jason Scully. Creating Walkable Places: Compact Mixed-Use Solutions, ULI-the Urban Land Institute, 2006.
Ujang, Norsidah & Zolkifly Muslim. “Walkability and Attachment to Tourism Places in the City of Kuala Lumpur, Malaysia”, in Athens Journal of Tourism, X (March 2014), pp. 53-65.
Unhabitat. Developing and Managing Professionals Code of Ethics, 2002.
Velasquez, Manuel, et al. Can Ethics Be Taught? Markkula Center for Ethics, Santa Clara University.Retrieved from https://www.gov.uk/government/publications/the-7-principles-of-public-life.
http://josephsoninstitute.org/michael-josephson/
http://www.scu.edu/ethics/practicing/decision/canethicsbetaught.html, 1987.
www.entekhab.ir/fa/news/79977; 23 مهر 1391
www.tehranpress.com/fa/news-details/123522/; 23 تير 1395
مسابقات
جوایز
نشریات