تاريخ ساخت بازار كرمانشاه با نگاهى به حاميان و بانيان بناهاى آن
دانسته هاى ما از بازار كرمانشاه و تاريخ ساخت و چگونگى شكل گيرى و گسترش آن اندك است و تاكنون هيچ پژوهش جدى در اين باره نشده است. بخش هايى از بازار اكنون از ميان رفته و بخش هاى باقى مانده نيز تغيير فراوان كرده است. از كهن ترين بخش بازار كه يادگار دورة زنديه بود، اثرى باقى نيست. بازار قاجارى شهر نيز كه در گذشته از دروازة شرقى تا دروازة غربى شهر گسترده بود، با ساخت خيابان هايى در دورة پهلوى چند پاره شد. بخش هاى شرقى و غربى آن به تدريج آسيب هاى بسيار ديد يا كاملاً از بين رفت. محدودة اين پژوهش بخش ميانى بازار شهر است كه امروز باقى است. اين بخش از بازار نيز تغيير فراوان كرده است؛ آنچه مانده نام بناهاى بازار است كه در اقوال مردم شهر باقى است. اهالى شهر اغلب بناهاى بازار را به نام بانيان آن مى شناسند. در اين پژوهش براساس نام بانيان بناهاى بازار، از جمله سراها و تيمچه ها و كاروان سراها و مساجد و حمام، و...، تاريخ ساخت اين بناها را در متون، اسناد، و آثار باقى مانده مى جوييم و سپس با شناخت تاريخ ساخت بناهاى موجود هر راسته گمانه هايى براى تاريخ ساخت آن راسته مطرح مى كنيم. سرانجام روند گسترش بازار شهر را در دوره هاى گوناگون مى يابيم. شناسايى تاريخ ساخت بخش هاى مختلف بازار و چگونگى گسترش آن در طول تاريخ، افزون بر اينكه مقدمه اى براى شناخت معمارانة اين بنا و زندگى اجتماعى آن است، مى تواند آغازى براى درك چگونگى گسترش و شكل گيرى شهر كرمانشاه نيز باشد.
(12.3 مگابایت) دانلود مقالهمشخصات مقاله
افشار سيستانى، ايرج. كرمانشاهان و تمدن ديرينة آن، ج 1، تهران: انتشارات
. زرين، 1371
احمدميرزا عضدى. تاريخ عضدى، با توضيحات و اضافات از عبدالحسين
. نوايى، تهران: بابك، 2535
بهبهانى، آقااحمد بن محمدعلى. مرآت الاحوال جها ننما (بخش يكم)، با
. مقدمه و تصحيح و حواشى على دوانى، تهران: اميركبير، 1370
حاجى قاسمى، كامبيز. گنجنامه: فرهنگ آثار معماري اسلامي ايران. دفتر
. دهم: بناهاى بازار، تهران: شركت توسعة فضاهاي فرهنگي، 1375
سازمان ميراث ،« گفتگوى شخصى با ميترا هاشمى » . خديوى، سيامك
. فرهنگى و صنايع دستى استان كرمانشاه، شهريور 1389
در مجموعه مقالات ،« معرفى مختصر بافت تاريخى كرمانشاه » .
سومين كنگرة تاريخ معمارى و شهرسازى ايران، دورة دوم، ج 3، تهران:
.576 - سازما ن ميرا ث فرهنگى و گردشگرى، ص 553
رايت، دنيس. نقش انگليس در ايران. ترجمة فرامرز فرامرزى، تهران:
. انتشارات فرخى، 1361
در همايش .« روند شكل گيرى بازار بزرگ كرمانشاه » . رشيدى، محمدرضا
بين المللى باستان شناسى غرب كشور، كرمانشاه، 1384 (منتشرنشده).
رهرو، سعيد. طرح مرمت و احياء حمام حا ج شهبازخان، پايان نامة كارشناسى
ارشد مرمت و احياء بناها و بافت هاى تاريخى، تهران: دانشگاه آزاد اسلامى
. واحد تهران مركز، 1380
سلطانى، محمدعلى. اسناد نهضت مشروطيت در كرمانشاهان از آرشيو
آي تالله حاج محمدمهدى كرمانشاهى (فيض مهدوى) ليدر مليون كرمانشاه،
. تهران: مؤسسة تحقيقات و توسعة علوم انسانى، 1386
. جغرافياى تاريخى و تاريخ مفصل كرمانشاهان، ج 4 و 5: تاريخ
مفصل كرمانشاهان از دوران ماقبل تاريخ تا كودتاى بيست و هشتم مرداد
به انضمام پيشينة خاندا نهاى شهرى از خاكريز تا خسروى، تهران: سُها،
.1374
. جغرافياى تاريخى و تاريخ مفصل كرمانشاهان. ج 8: تاريخ تسنن
. در كرمانشاه به انضمام علما و عرفاى دينور، تهران: سُها، 1374
سميعى، غلامرضا. زندگانى سردار كابلى: مشتمل بر حوادث افغانستان در
قرن نوزدهم ميلادي و مباحث علمي، ديني، تاريخي، ادبي و اجتماعي، و
. تراجم جماعتي از علماء و فضلاء و شعراء، تهران: زوار، 1363
سياح، محمدعلى بن محمدرضا. خاطرات حاج سياح يا دورة خوف و وحشت،
. به كوشش حميد سياح و به تصحيح سيف الله گل كار، تهران: اميركبير، 1359
فريدالملك همدانى، محمدعلى. خاطرات فريدميرزا محمدعل ىخان
فريدالملك همدانى از 1291 تا 1334 هجرى قمرى، گردآورنده مسعود
.[ فريد (قراگزلو)، تهران: زوار، [ 1351
كرزن، جرج. ن. ايران و قضية ايران، ترجمة وحيد مازندرانى، تهران: مركز
. انتشارات علمى و فرهنگى، 1362
كشاورز، اردشير. زندگان عرصة عشق: مجموعة اسناد وقفى ادارة كل اوقاف و
. امور خيرية استان كرمانشاهان، 2 ج، كرمانشاه: انتشارات طاق بستان، 1382
گلزارى، مسعود و محمدحسين جليلى. كرمانشاهان باستان از آغاز تا آخر
. سدة سيزدهم هجرى قمرى، تهران: چاپخانة وزارت فرهنگ و هنر، 1355
منصورى، فيروز. استعمار بريتانيا و مسئلة اروندرود، تهران: موسسة مطالعات
. تاريخ معاصر ايران، 1376
مهريار، محمد و ديگران. اسناد تصويرى شهرهاى ايران: دورة قاجار،
. تهران: دانشگا ه شهيد بهشتى و سازمان ميرا ث فرهنگ ى كشور، 1378
ميرزا شكرالله سنندجى. تحفة ناصرى، به كوشش حشمت الله طبيبى، تهران:
. اميركبير، 1366
ناصرالدين شاه قاجار. شهريار جاد هها: سفرنامة ناصرالدي نشاه به عتبات،
. به كوشش ايرج افشار، تهران: فردوسى، 1363
Buckingham, J. S.. Travels in Assyria, Media and Persia. Vol. 1.
London: H. Colburn & R. Bentley, 1830.
Clarke, J. L. and B. D. Clark. Kermanshah an Iranian
Provincial City, Durham: University Of Durham, 1969
مسابقات
جوایز
نشریات