بازانديشى در تعريف مفهوم "فرسودگی بافت" بر مبنای فرسودگی مکان

گزارش خطا
نویسنده : شمین گلرخ
محل انتشار : نشریه صفه 57
نوع مقاله : علمی - پژوهشی
زبان : فارسی
دوره : 22
شماره : 57
زمان انتشار : تابستان 1391

وقوع هر پديده اى، به دليل تغيير در ويژگى هاى بافت، با همة ابعاد از « فرسودگى بافت » زندگى ساكنان آن پيوند دارد. بنا بر اين پديدة ابعاد مختلفى قابل تأمل است. منزلت يك بافت براى شهروندان، يعنى مكان زندگى آن ها، تنها وابسته به ويژگى ها و داشته هايى كالبدى و كاركردى نيست، بلكه وابسته به نسبتى است كه فرد ميان خود و ويژگى هاى مكان تعريف مى كند و بدين دليل آن مكان برايش معنادار مى شود. چنان كه گاه براى حفظ يك مكان و بهبود آن مى كوشد و گاه آن را رها مى كند. در اين مقاله سخن از فرسودگى در نظر « مكان » بافت شهرى است، مفهوم بافت شهرى به مثابه گرفته مى شود و به وضعيت فرسودگى مكان با تأكيد بر ابعاد معنايى آن و از موضع روان شناختى نگريسته مى شود. از اين موضع، فرسودگى يك بافت وضعيتى است كه در آن، معناى يك بافت براى شهروندان، از جايى مطلوب براى زندگى، به جايى نامطلوب تنزل مى يابد و فرد تمايلى به زندگى در آن مكان ندارد. موضوع معناى مكان در ادبيات نظرى تحت مفاهيم مختلفى مطرح شده است. آنچه در اين مقاله بدان پرداخته خواهد شد، نسبتى است كه اين مكان ها با كانسپت"خود" و هويت فرد برقرار مى كند. از اين رو با تكيه بر مفهومگ هويت مکانی" به بررسی چنين وضعيتى خواهيم پرداخت. مفهوم هويت مكانى در ادبيات روان شناسى پرداختن به اهميت مكان در فرايند هويت يابى فرد است. مكآن هايى كه افراد در آن هازندگى كرده اند بر ترجيحات محيطى آن ها و نوع مكانى كه به دنبالش هستند يا ترجيح مى دهند تأثير مى گذارد. برك ول چهار اصل را براى شكل گيرى هويت فرد برمى شمارد: نياز به تمايز، تداوم، عزت نفس، و خودكارايى. مطالعات نشان داده است كه همة اين ابعاد هويت، جنبة مكانى دارند. بدين دليل فرسودگى مكان را مى توان در قالب وضعيتى توصيف كرد كه طى آن، فرد ارزيابى اى منفى از نسبت ميان خود و مكان دارد. يا به بيان ديگر براى فرد به واسطة وجود آن مكان، احساس تمايز، تداوم، عزت نفس، و خودكارايى حاصل نمى شود.

(365.5 کیلوبایت) دانلود مقاله  

مشخصات مقاله

مراجع :

آلتمن ، ايروين. محيط و رفتار اجتماع ى، ترجمة على نمازيان ، تهران : انتشارات دانشگاه شهيد بهشتى ، 1382.

پاكزاد، جهانشاه. مبانى نظرى و فرايند طراحى شهرى، تهران: انتشارات شهيدى، 1385.

سير انديشه ها در شهرسازى ( 2): از كميت تا كيفيت، تهران: شركت عمران شهرهاى جديد، 1386.

سير انديشه ها در شهرسازى ( 3): از فضا تا مكان. تهران: انتشارات آرمانشهر، 1387.

جيكوبز، جين. مرگ و زندگى شهرهاى بزرگ امريكايى، ترجمة حميدرضا پارسى و آرزو افلاطونى، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1386.

حبيبى، محسن و مليحه مقصودى. مرمت شهرى، چ 2 ، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1384.

دبيرخانة شوراى عالى معمارى و شهرسازى ايران. راهنماى شناسايى و مداخله در بافت هاى فرسوده (مصوب خرداد 1384 ، تهران: انتشارات دبيرخانة شوراى عالى معمارى و شهرسازى ايران، 1385.

لنگ، جان. آفرينش نظرية معمارى: نقش علوم رفتارى در طراحى محيط. ترجمة عليرضا عينى فر، چ 2، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1383.

عندليب، عليرضا. دفترهاى نوسازى باف تهاى فرسوده. ج 1 و 2، تهران: سازمان نوسازى شهردارى تهران، نشر نى پور، 1385.

----------. دفترهاى نوسازى با فت هاى فرسوده. ج 3 و 4، تهران: سازمان نوسازى شهردارى تهران، نشر نى پور، 1386.

----------. دفترهاى نوسازى باف تهاى فرسوده. ج 5، تهران: سازمان نوسازى شهردارى تهران، نشر نى پور، 1387.

گلرخ، شمين. بررسى سازوكار تجميع قطعات در فرايند نوسازى بافت هاى شهرى فرسوده، پايان نامة كارشناسى ارشد طراحى شهرى، تهران: دانشگاه شهيد بهشتى، دانشكده معمارى و شهرسازى، گروه طراحى شهرى، شهريور 1387.

گلكار، كورش. « مؤلفه هاى سازندة كيفيت طراحى شهرى». در صفه، ش 32، (بهار و تابستان 1380 )، ص 38-65.

ماسن، پاول هنرى و ديگران. رشد شخصيت كودك. ترجمة مهشيد ياسايى، چ 17 ، ويرايش 6، تهران: كتاب ماد وابسته به نشر مركز، 1380.

Appleyard, Donald. Planning A Plaralistic City, the MIT Press, 1976.

Burke, P.J. “The Self: Measurement Requirements from an Interactionist Perspective”, in Social Psychology Quarterly, Vol. 43, No.1 (1980), pp. 18-29.

Canter, David. The Psychology of Place, London: the architectural press, 1977.

Carmona, Matthew et al. Public Place_ Urban Space, The Dimension of Urban Design, Oxford: Architectural Press, 2003.

Gustafson, Per. “Meaning of Place: Everyday Experience and Theoretical Conceptualizations”, in Journal of Environmental Psychology, No. 21 (2001), pp. 5-16.

Haugh, Ashild Lappegard. “Identity and Place: A Critical Comparison of three Identity Theories”, in Architectural Science Review, Vol.50, No.1 (2007), pp. 44- 51.

Jorgensen, Bradley & Richard Stedman. “Sense of Place as an Attitude: Lakeshore owners Attitudes toward their Properties”, in Journal of Environmental Psychology, No. 21 (2001), pp. 233-248.

Korpela, K.M. “Place-identity as a Product of Environmental Self Regulation”, in Journal of Environmental Psychology, No.9 (1989), pp.241-256.

Lang, Jon. Creating Architectural Theory: the Role of the Behavior Sciences in Environment: VNB, 1987.

________ . “Functionalism”, 1994, in Carmona, Matthew and Tiesdell , Steve (eds), Urban Design Reader: Architecture Press, 2007.

Lynch, Kevin. “The Presence of the Past”, 1972, in Carmona, Matthew and Tiesdell , Steve (eds.). Urban Design Reader: Architecture Press, 2007.

Lynch, K. What Time Is this Place?: MIT Press, 1972.

Manzo, Lynne C. “Beyond House and Haven: Toward a Revisioning of Emotional Relationships with Places”, in Journal of Environmental Psychology, No. 23 (2003), pp. 47-61.

________ . “For better or worse: Exploring Multiple Dimensions of Place Meaning”, in Journal of Environmental Psychology, No. 25 (2005), pp. 67-86.

Rapoport, Amos. The Meaning of the Built Environment, A Nonverbar Communication Approach, in SAGE, 1982.

Relph, Edward. Place and Placelessness, London: Pion Limited, 1976.

Stedman, Richard. “Toward a Social Psychology of Place:Predicting Behavior from Place-baced Cognitions, Attitude and Identity”. in Environment and Behavior, Vol. 34, Nom. 5 (2002), pp. 561-581.

Twigger_ Ross, Clare L. and David L. Uzzell. “Place and Identity Process”. in Journal of Environmental Psychology, No. 16 (1996), pp. 205-220.

Uzezell, David, Pol, Enric & Badenas, David. “Place Identification, Social Coheision and Environmental Sustainability”. in Environment and Behavior, Vol. 34. No. 1 (2002), pp. 26-53.

مسابقات

جوایز

نشریات

منابع اینترنتی :

http://sofeh.sbu.ac.ir/