کتیبه های پاسارگاد در دوره ی اسلامی
بقایای مسجد و کاروانسرایی از قرن هفتم و هشتم هجری،در جلگۀ باستانی پاسارگاد، برجای مانده است. مصالح هر دو بنا را از بقایای آثار پیشین در محوطه فراهم کرده اند. بر چندین کتیبۀ مکشوفه از مسجد نام اتابک سعد بن زنگی نقش بسته است. این مکان به «ملک سلیمان » مشهور است و نسبت یافتن اتابکان به «وارث ملک سلیمان » حاکی از اهمیت این مکان در آن دوره است. با توجه به تاریخ یکی از این کتیبه ها و تاریخ درگاه غربی، بنای مسجد را در رمضان سال ۶۱۲ ق آغاز کرده اند و مدت ساخت آن نزدیک به یک دهه بوده است. محراب این مسجد را بر دیوار جنوبی اتاقک آرامگاه تراشیدهاند. در پا کسازی محوطۀ اطراف آرامگاه کورش سنگها و ستون های مسجد برچیده میشود. تعدادی از سنگ قبرهای مکشوفه از این مکان، اکنون در موزۀ تخت جمشید و موزۀ سنگ شیراز )هفت تنان) است. قدیمی ترین این سنگ ها از قرن سوم و چهارم باز مانده است. پاسارگاد مزار خانوادگی اتابکان نیز بود. کاروانسرای پاسارگاد نیز در سمت شمالی آرامگاه کورش ساخته شده است. دو قطعه از کتیبه های این بنا به دست آمده که بر یکی لقب شاهشجاع «السلطان المطاع ابوالفوارس » دیده می شود. در دورۀ اسلامی نقش مذهبی و تقدس بسیاری از بناهای پیشین چون پرستشگاه ها و آرامگاهها حفظ شده و برخی به سبب فراموشی یا صیانت از هجوم بیگانگان تغییر نام یافت. چندی از این بناها را به سلیمان نبی(ع) منسوب کرده اند و به «ملک سلیمان » یا «تخت سلیمان » همچنان مشهور است. جلگۀ باستانی پاسارگاد نمونه ای از این دست است. این جلگه در شمال غربی فارس و دردامنۀ رشته کو ههای زاگرس گسترده است. آرامگاه کورش، مهمترین بنای جلگه، را در دوران اسلامی «قبر مادر سلیمان » نامیده اند و جلگۀ پاسارگاد نیز به «مشهد سلیمان» ،« مشهد مرغاب » و «مشهد ام النبی » خوانده شده است.
(15.6 مگابایت) دانلود مقالهمشخصات مقاله
آیتی، عبدالمحمید. تحریر تاریخ وصاف، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ۱۳۸۳ .
ابن بلخی. فارسنامۀ ابن بلخی، تصحیح و تحشیه منصور رستگار فسایی، شیراز، بنیاد فار سشناسی،1374 .
تقی نژاد، مهدی. مساجد کازرون، کازرون، انتشارات کازرونیه، ۱۳۸۴ .
حسینی فسایی، میرزا حسن. فارسنامۀ ناصری، تصحیح منصور رستگار فسایی، تهران، امیرکبیر، ۱۳۸۲ .
خوب نظر، حسن. تاریخ شیراز، به کوشش جعفر مؤید شیرازی، تهران، سخن،1380.
سامی، علی. پار سگده، شیراز، ادراه کل فرهنگ و هنر استان فارس، ۱۳۵۰ .
----. شیراز شهر جاویدان، شیراز، نوید شیراز، ۱۳۶۳ .
سجادی، علی. سیر تحول محراب در معماری، تهران، میراثفرهنگی، 1375 .
شهبازی، علیرضا شاهپور. راهنمای جامع پاسارگاد، شیراز، بنیاد فارسشناسی،۱۳۸۶
فرصت شیرازی، محمدنصیر. آثار عجم، به تصحیح منصور رستگار فسایی، تهران، امیرکبیر، ۱۳۷۷ .
مهراز، رحم تالله. بزرگان شیراز، تهران، انتشارات انجمن آثارملی، ۱۳۴۸ .
میرخواند، میرمحمد. تاریخ روضةالصفا، تهران، خیام، ۱۳۳۹ ، ج ۴.
Melikian_Chirvani, Assadullah Souren. Leroyau de Salomon: Le Monde Iranhen et Islam, 1, 1971, 1-4
مسابقات
جوایز
نشریات