شناخت مشخصات محيطی متناسب سالمندان

سال 1999 میلادی از سوی سازمان ملل متحد، «سال جهانی سالمندان» نام گرفته است. نامگذاری این سال با این عنوان، می تواند با هدف جلب توجه جهانیان نسبت به این گروه سنی، بازنگری شرایط كمی و كیفی زندگی آنان و یادآوری محدودیت های ناشی از كهولت برای تمامی افرادی باشد كه روزی آستانه های سالمندی را پشت سر خواهند گذارد. شمار سالمندان هشیار و فعال كشور ما رو به افزایش است، هرچند رشد شمار این گروه در كشور ما، با نرخ های رشد جمعیت سالمندان در كشورهای پیشرفته صنعتی برابری نمی كند. با توجه به این پدیده، ایجاد شرایط آمادگی جهت پذیرش انسانی و مطلوب شمار در حال افزایش سالمندان در جامعه، به تدریج از اهمیت بیشتری برخوردار می شود.

سالمندی، دوران برخورد با شماری از محدودیت های جسمی و روانی خاص در انسان است، اما با توجه به خارج بودن بحث تخصصی مربوط به این گونه محدودیت ها از موضوع نوشتار حاضر، در این جا تنها به تشریحی مختصر و عام از پدیده سالمندی بسنده شده و تلاش ها در جهت ارایه توصیه های كوچك برای جبران محدودیت های سالمندان، از راه طراحی و امكانات آن در تجهیز و مناسب سازی مسكن و محیط سالمندان تمركز یافته است.

هدف اصلی از نگارش مقاله حاضر، برشمردن و تحلیل شرایطی از محیط و مسكن است كه تحت عنوان «مشخصات محیطی» در پیوند با طراحی و معماری، می توانند در جهت جبران بخش بزرگی از محدودیت های اشاره شده، به گونه ای مفید افتند و فرآیند یافتن راه حل های اصولی را برای مناسب سازی محیط زندگی سالمندان تسهیل سازند. این نوشتار، در راستای تكمیل طرح های پژوهشی با عنوان «اصول طراحی محله ها و خانه های مسكونی متناسب با شرایط جسمی و روانی سالمندان» در مركز تحقیقات ساختمان و مسكن نگاشته شده است.