معماری آيينی در وادی ايمن

بخش مهمی از یادگارهای فرهنگ بشری كه به صورت عینی باقی مانده است، بناهای قدیمی خصوصا بناهایی است كه به مكان های عبادی و آیینی تعلق دارند. این یادگارها به صورت اسناد و یا نمادهای معارف فرهنگی، هنری و به عنوان بخش مهمی از میراث بشریت شناخته می شوند. این میراث برای هر ملت و پیروان هر آیینی عزیز و محترم بوده، برای ملل دیگر در جهت دریافتن فرهنگ آن قوم و نوع زندگی آنان آموزنده و راهگشا است. چرا كه در بیشتر جوامع خصوصا مدنیت های گذشته و باستانی باورهای دینی در تمام شئون زندگی اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نقش مهم و تعیین كننده ای به عهده داشته است، لذا تبیین درست این نوع آثار به توضیح بیشتر روش های زندگی و ساختار فكری هر جامعه كمك شایانی می نماید. در بین آثار باقی مانده از ادیان و آیین های قدیمی، به ویژه در منطقه خاورمیانه و بین النهرین از اغلب ادیان بزرگ حتی ملل و آیین های منسوخ شده، یادگارهای با ارزش و بزرگ معماری به جای مانده است. لیكن با كمال شگفتی از قوم و آیین قدیمی یهود كه به نوعی پیشاهنگ و مادر ادیان توحیدی غرب آسیا بوده است و هنوز هم به حیات خود ادامه می دهد اثر معماری قابل توجهی كه در ردیف سایر ادیان و اقوام این منطقه باشد به چشم نمی خورد.

بررسی این مطلب نكات و ظرایف متعددی را شامل می شود كه برای شكل گیری هر نوع معماری دینی نیز می تواند مفید واقع گردد. بخش اندكی از این نكات در این نوشتار مورد توجه و تذكر قرار گرفته است. بی شك توجه به همه نكات بسیار پیچیده و متعدد این قوم و آیین كهن امری است كه زمان و بررسی فراتر از این امر می طلبد.